Zerdeçal ve Sağlık Üzerine Etkileri

Zerdeçal (Curcuma longa) sarı çiçekli, büyük yapraklı bir bitkidir. Hint safranı, zerdeçöp gibi farklı isimleri de vardır. Besin bileşimine bakacak olursak %69,4 karbonhidrat, %6,3 protein. %5,1 yağ, %3,5 mineral ve %19,1 nem içerir.

Yüzyıllar boyunca baharat olarak kullanılan zerdeçal, pek çok alim tarafından tedavi edici olarak kullanılmıştır. Uzakdoğu’da çok tüketilen bu baharatın kilo kontrolü, insülin direnci gibi sorunlara da olumlu etkileri olduğu düşünülmektedir.

20. yüzyıla gelindiğinde zerdeçalın aktif maddesi curcuminin (Türkçe’ye kurkumin olarak geçmiştir.) bulunmasıyla sağlık üzerine etkileri de araştırılmaya başlanmıştır. Bugün kurkuminin sağlık üzerine olan çok sayıda etkisi, yapılan bilimsel çalışmalarla ispatlanmış durumdadır.

Kurkuminin anti-inflamatuar, anti-oksidan, anti-kanserojenik, anti-mutajenik, anti-koagülan, anti-diyabetik, anti-bakteriyal, anti-viral ve anti-aterosklerotik etkileri bulunmaktadır.

KURKUMİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ

-Antioksidan Etki

Kurkuminin antioksidan özelliği E vitamininden 10 kat daha fazladır. Hücredeki glutatyonu düzenler, süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz enzim kapasitelerini artırır.

-Tip 2 Diyabet (Şeker Hastalığı)

Kurkuminin diyabete ve diyabetin sonucunda oluşan çeşitli semptomlara karşı koruyucu olduğu bildirilmiştir. Bu etkisi kan glikoz seviyesi ve glikozile olmuş hemoglobin seviyesini düzenlemesine bağlıdır. Ayrıca rantlar üzerinde yapılan bir çalışmada, serum albumin, kreatinin ve inorganik fosfor seviyelerini düzenlediği gösterilmiştir.

-Kanser

Kanser hücresini inhibe eden kurkumin, kanserin diğer dokulara sıçramasını (metastaz yapmasını) da engellemektedir. Kurkumin yapılan çalışmalarda B ve T hücreli lösemi, kolon, karaciğer, prostat kanseri, lefoma ve bazı meme kanseri hücrelerinde çoğalmayı azaltmaktadır. Bu etkisi DNA üzerinde protein düzeyini sağlayarak ve proteinlerin hücreler üzerindeki kontrolsüz bölünmesini inhibe etmesinden kaynaklanır.

Kurkumin, H.pilori grup 1’in (mide ve kolonda kanser hücrelerinin çoğalmasına neden olabilecek bir bakteri grubu) çoğalmasını engeller.

Ayrıca bazı çalışmalarda kurkuminin kemoterapik ajanlarla birlikte kullanımının olumlu etkileri gösterilmiştir. Kemoterapinin nefrotik etkisini de azaltmaktadır.

-Kalp Hastalıkları

Kan kolesterol düzeylerini ve okside LDL seviyesini düşürür. Platelet agregasyonunu inhibe eder. Bu etkileriyle ateroskleroza karşı koruyucudur.

Bazı çalışmalarda kalp damarlarının yeniden yapılanmasını hızlandırdığı, kalp hasarını ve toksisitesini önlediği gösterilmiştir. Ayrıca fareler üzerinde yapılan bir çalışmada kurkumin felce karşı koruyucu olduğu bulunmuştur.

-Alzheimer

Beyindeki oksidatif hasarı önler. Kurkuminin AChE inhibitör etkisi ve hafızayı güçlendirme etkisi bulunur. Alzheimer riski taşıyanlarda kullanımı olumlu sonuçlar vermiştir.

-Karaciğer Hastalıkları

Kurkumin alkolik karaciğer hastalığını ve karaciğer yağlanmasını önlemektedir. Yapılan bir çalışmada yüksek yağlı diyet alan sıçanlarda kurkumin takviyesinin karaciğerde yağ depolamasını azalttığı bulunmuştur.

-İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları

NF-KB ve sitokin seviyelerini düşürerek tüm vücutta inflamasyonu azaltan kurkuminin Chron’s, ülseratif kolit gibi bağırsak hastalıklarında da olumlu etkileri vardır.

-Kistik Fibrozis

Kurkuminin kistik fibrozisli hastalarda klor kanallarını direkt olarak stimüle ettiği gösterilmiştir. Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada kurkumin tedavisinin deltaF508 mutasyonunu düzelttiği gösterilmiştir.

-Kısırlık

Zerdeçal ekstratıyla sperm etkinleştirme çalışmaları da in vitro olumlu sonuçlar vermiştir.