Zencefil
Zencefil olarak bildiğimiz Zingiber officinalis Güneydoğu Asya kökenli olup baharat olarak kullandığımız çiçekli bir bitki türüdür.
Taze, kurutulmuş ve toz halinde tüketimi yapılmaktadır. Yüzyıllardır birçok hastalığın tedavisinde kullanılan zencefil, günümüzde de güvenli besinler listesinde yer almaktadır.
İçeriğinde bir miktar uçucu yağ
İçeriğinde bir miktar uçucu yağ bulunduran zencefil, uçucu olmayan kısmında gingeroller, sabit yağlar ve mumlar bulundurmaktadır. Zencefilin kendine has kokusu ve tadı gingerollerden gelmektedir. Tıbbi faydalarının da kaynağı olan gingerol, ana biyoaktif bileşiğidir.
Zencefilin içinde bulunan gingerol, kolonda karsinojenik aktivitenin önlenmesinde etkili olan anti-inflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir. Bunu dışında karbonhidrat, protein, B6 vitamini, C vitamini, demir, magnezyum, kalsiyum, potasyum, fosfor, manganez ve lif açısından da zengin bir besindir.
Hamilelik bulantıları, otobüs ve deniz tutması, soğuk algınlığı ve grip, kas ağrıları, gaz birikmesi, artrit ağrıları gibi birçok rahatsızlıkta tedavi edici etkisi görülmüştür.
Dispepsi (hazımsızlık) yaşayan kişilerde midenin boşalma süresini düşürdüğü gözlemlenmiştir. Zencefilin, yemekten sonra yükselen kan şekerini ve HbA1c’yi düşürücü etkisi de vardır. Bu yüzden anti-diyabetik olarak da kullanılabilir.
Low density lipoprotein (LDL) yani kötü kolestrol olarak nitelendirdiğimiz düşük yoğunluklu lipoprotein seviyelerini düşürerek ve high density lipoprotein (HDL) yani iyi kolestrol olarak bildiğimiz yüksek yoğunluklu lipoprotein seviyelerini artırarak kardiyovasküler sağlığı korur.
Alzheimer hastalığının nedenleri arasında sayılan oksidatif stres ve kronik iltihaplanma yaşlanma sürecini hızlandırmaktadır. Hayvanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalarda zencefilin içinde bulunan antioksidan ve biyoaktif maddelerin beyinde meydana gelen inflamasyonları düzelttiği görülmüştür.
Vücutta böylesine iyi etkileri olan zencefilin zararı var mıdır acaba? Tükettiğimiz bütün besinlerde olduğu gibi zencefilde de miktara dikkat etmek gerekir. Fazla miktarda alındığında bir dizi alerjik reaksiyon gösterebilir. Karın ağrısı, mide ekşimesi, diyare gibi hafif yan etkileri olabilir. Zencefil, safra akışını artırdığı için safra taşı olanlarda kullanımına dikkat edilmelidir.
Sağlıklı günler dilerim.
Diyetisyen Merve IŞIK
Kaynakça
https://www.turkiyegazetesi.com.tr/saglik/603216.aspx
https://www.haberturk.com/zencefilin-faydalari-nelerdir-zencefil-neye-iyi-gelir-hts-2153794
http://lokman-hekim.net/bitkiler/zencefil.asp
https://www.sabah.com.tr/saglik/2019/03/09/zencefilin-faydalari-nelerdir
Konuklugil B., Özçelikay G.,(2001), Zencefilin (Zingiber officinale ) Tarih Boyunca Önemi ve Günümüzdeki Kullanımı, dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1273/14665.pdf, ss: 173-189
