YAŞAYAN BESİN, ANNE SÜTÜ
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’ nun (UNICEF) tahminlerine göre, yaşamının ilk altı ayında yalnız anne sütü ile beslenememe nedeniyle her yıl 1.3 milyon çocuk yaşamını yitiriyor.
1990 yılında Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF tarafından bildirilen edilen emzirme haftası tüm dünyada anne sütü ile beslenmeyi destekliyor ve yaygınlaştırmayı amaçlıyor.
2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) raporunda, ülkemizde tüm bebeklerin %96.4’unun bir sure emzirildiği, ortalama emzirme suresinin de 16.7 ay olduğu belirtilmiştir. Altı ay sadece anne sütü ile beslenme sıklığı %2.4’dır. Bu sonuçlar emzirme acısından maalesef çok başarılı değildir.
Anne sütü, bebek beslenmesinde yeri doldurulamayan doğal bir besindir. Başta beslenme olmak üzere bebek ve anneye sağlık, bağışıklık, gelişimsel, psikolojik, sosyal ve ekonomik yönden pek çok yarar sağlar. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ilk altı ayda sadece anne sütü ile, iki yaşa kadar da tamamlayıcı beslenmeyle beraber anne sütünün alımını önermektedir.
Anne sütü bileşiminin en önemli özelliği, bebeğin gebelik haftasına, doğum ağırlığına ve ayına uygun değişim göstermesidir.
Anne sütünün bileşimi anneden anneye, günden güne, gün boyunca, emme ve emzirme suresince değişebildiği gibi emziren annenin özellikleri ile metabolik faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Bebeğin emmesi sut yapımını uyaran, annenin daha fazla sut salgılamasını sağlayan en önemli faktördür.
Emzirmenin geliştirilmesi için;
- Emzirmeye doğumdan sonraki ilk yarım saat icinde başlanmalı,
- Doğum sonrası anne ve bebeğin aynı odada kalmaları sağlanmalı,
- Emzirme ilk aylarda bebeğin isteğine gore ayarlanmalı,
- Bebek gece de emzirilmeli,
- Emzik ve biberon kullanılmamalı,
- Tıbbi gereksinim olmadıkca bebeklere anne sutu dışında her hangi bir yiyecek ve icecek verilmemeli,
- Anne bebek ayrı kaldıklarında anne sutu sağılarak verilmeli,
- Emzirmeye ilk 6 ay sadece anne sutuyle, daha sonraki donemde tamamlayıcı besinlerle birlikte 2 yıl devam edilmelidir.
Annenin beslenmesi emzirme kalitesini etkiler.
Yapılan çalışmalar emziren annelerin bir çoğunun öğün atladığını ve besin gruplarından gereksinimleri doğrultusunda yeterli miktarda tüketmediğini göstermiştir. Özellikle doğum sonrası kiloların hızla gitmesi için yapılan uygulamalar doğru değildir. Emzirme döneminde, günlük ortalama 500-800 kalori enerji harcamayı sağlayan anne sütü daha kolay kilo verilmesine yardımcı olmaktadır.
Bu dönemde annelerin yapması gereken sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme koşullarını sağlamaktır.
Bebeğin gelişimi için önem taşıyan ilk 6 ay süresince zayıflama programları önerilmemektedir.
Diyetisyen Elif Melek Avcı
