YAĞLARIN BESLENME AÇISINDAN ÖNEMİ
Yağların,sağlıklı bir yaşam sağlanması için önemli görevleri vardır.Zengin enerji kaynağı olan yağlar bunun yanı sıra A,D,E ve K vitaminlerinin,linolenik ve
alfa-linelonik asit gibi temel esansiyel yağ asitleri ile araşidonik asit,EPA ve DHO asit gibi esansiyel doymamış yağ asitlerinin temel kaynağıdır.Ayrıca yağlar
dış faktörlere karşı dayanıklık sağlamaları,hücre zarının temel yapı taşı olmaları,birkaç hormon benzeri bileşiklerin ön maddesi olarak görev yaparlar.İnsan
vücudu doymuş ve tekli doymamış yağ asitlerini tükettiği besinlerden alabildiği halde sentezleyemediği çoklu doymamış yağ asitlerini yapraklı sebzeler ve balık gibi
besinler ile dışarıdan almalıdır.Çoklu doymamış yağ asitlerinin eksikliğinde ekzamaya benzer deri bozuklukları,deri yoluyla su kaybı,yaraların geç iyileşmesi,hormonal
ve gelişme bozuklukları gözlekmektedir.1900’larda yapılan bir deneyde yağ içermeyen bir diyet ile beslenen farelerde deri dökülmesinin olduğu gözlenmiştir.n-3 çoklu
doymamış yağ asitlerin eksikliğinde kroner kalp hastalığı,kan lipid düzeyinde dengesizlik,yüksek kan basıncı,kalp sıkışması,arteosiklerozis,trombozis gibi önemli
metabolizma bozuklukları ortaya çıktığı belirtımektedir.Depresyonlarında özellikle n-3 çoklu doymamış yağ asitlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir.Bebek ve çocuk
gelişiminde yağ asitlerinin kritik rol oynadığı belirtilmektedir.Gerekli olan DHA hamilelik sırasında annenin plesanta yardımıyla fetüsün beyin ve retinasına
birikmektedir.Son yıllarda,taze meyve ve yeşil yapraklı sebzeelerin yerini daha hayvansal gıdaya ve dolayısıyla kaloriye bırakmaktadır.Bu tür diyetlerde doymuş
yağ oranı artarken ,doymamış yağ oranı azalmakta ve diyetin n-3/n-6 oranı bozulmaktadır.Dengeli ve sağlıklı beslenme için hergün belirli miktarda yağ tüketilmesi gerekmektedir.
Günlük enerjimizin %25-30’luk kısmını yağlardan almamız gerekmektedir.Hayvansal yağlar doymuş yağlardır ve kolesterol sevıyesini artırırlar.Bitkisel yağlar ise
doymamış yağlardır ve kolesterol içermez.Günlük tüketilecek yağın 1/3’ü katı yağlardan,1/3’ü tekli doymamış ve geriye kalan 1/3’ünü çoklu doymamış yağlardan almamız
gerekmektedir.
KAYNAKLAR:Dergipark/Arzu AKPINAR BAYAZIT
Yazan: Merve Cebeci / Nuh NaciYzagan Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik 2
