Tatlı bebeklikten bu yana bir çok insanların ilk tercihidir. Bir bebeğe tatlı bir şeyler verirseniz, sonradan alacağı sütü beğenmemesine sebep olursunuz. Yani tatlı öğrenilen bir şey olmanın aksine kimyasal bir durumdur. Tatlı şeyler beyinde endorfin seratonin salgılanmasına neden olarak insanın kendini mutlu hissetmesine sebep olur.
Peki Tatlı Krizleri Neden Olur?
- Hipoglisemi (Şekerin düşmesi)
- Bazı Vitamin ve Mineral Yetersizlikleri
- Adet Öncesi Sendromu (PMS)
- Polikistik Over Sendromu(POS)
- Barsak Parazitleri
- Kötü Diyet
- Hormonal Ve Psikolojik Sorunlar
Yukarıdaki nedenler başta olmak üzere bir çok hormonal, psikolojik, hastalık durumları, depresyonlar, stres, diyet kısıtlamaları tatlı krizlerine neden olabilir. Böyle durumların önüne geçmek için neler yapmalıyız ve tatlı krizleri oluştuğunda nasıl baş edebiliriz gelin beraber bakalım;
Tatlı Krizleri Nasıl Önlenir?
1- Ara Öğünleri Atlamayın: Ana öğünleriniz arasında bir şey yemeden uzun bir süre beklemek kan şekerinizin hızla düşerek tatlı bir şeyler yeme ihtiyacı doğurabilir. Bu nedenle ara öğün tüketme alışkanlığı kazanmak ve tüketmek kan şekeri seviyenizi düzenli hale getirir ve tatlı krizlerini önler.
2- Protein Alımına Dikkat Edin: Günlük ihtiyacımız kadar alınan süt, et, yumurta, peynir gibi proteinden zengin besinler tatlı krizlerini geçiştirmeye yardım edebilir. Bundan dolayı protein alımına dikkat edilmelidir.
3- Vitamin, Mineral ve Besin Destekleri Alımına Dikkat Edin: Karbonhidrat metabolizmasında ve enerji üretim yollarında bir çok enzim vitamin, mineral ve bazı özel maddelere ihtiyaç duyar. Bu metabolizma ve enerji üretim sisteminin düzgün çalışmaması da sizi tatlı krizlerine sokabilir. Bundan dolayı bu besin ögelerinden zengin besinleri tüketmeye özen gösterin.
Tatlı krizlerini önlemek için;
- Vitamin B
- Krom
- Koenzim Q10
- Vitamin C
- L-Karnitin
- Glutamin de kullanabilirsiniz. Ama öncelikli olarak bunlardan zengin besinlere yer verin.
Su İçmeyi Unutmayın : Araştırmalara göre beyin bazen açlık ve tokluk sinyallerini karıştırabiliyor. Böyle durumlarda önce su içip 10 dakika beklemek daha uygundur. Çünkü belki hissettiğimiz şey açlık değil susuzluktur. Tatlı krizlerinde aynı şekilde tatlıya tabiri caizse saldırmadan önce bir bardak su içmemiz daha doğru ve faydalı olacaktır.
Bu sebeple yeterli sıvı tüketmeniz gerekmektedir.
İşlenmiş Gıdalardan Uzak Durun : İşlenmiş gıdalar beyninizde dopamin hormonunun artmasına neden olur. Artan dopamin hormonu çok yoğun bir açlık ve tatlı isteği hissetmenize neden olur. Bu yüzden işlenmiş gıdalara son derece dikkat!
Uyku düzeninize dikkat edin : Araştırmalara göre yorgun bir beden ayakta durmak için daha fazla glikoza ihtiyaç duyar. Bundan dolayı en iyi dinlenme yöntemi olan uyku periyodunu önemseyin, düzgün ve yeterli uyumaya özen gösterin. Uykusuz kalmayın.
Ayrıca uyku mutlu olmamızı sağlayan endorfin ve seratonin hormonunu salgılar böylece tatlıya duyulan isteği azaltıp tatlı krizlerini önler.
Tatlı Krizleri Nasıl Geçer?
Az Miktarda Tüketin : Araştırmalara göre canınız tatlı isteğinde eninde sonunda onu mutlaka yeme ihtimaliniz çok yüksek. Bu yüzden canınız tatlı istediğinde küçük parçalarla bu ihtiyacınızı geçiştirmeye çalışın. Mesela sütlü çikolata yerine bitter çikolata tercih edin.
Meyve Tüketin : Canınız tatlı istediğinde kuru meyveler bu isteğinizi geçiştirmeniz için doğru bir seçim olacaktır. Kuru incir, kuru kayısı, kuru üzüm gibi…
Sıcak Duş Alın : Alacağınız sıcak bir duş sizi rahatlatacak zihninizin biraz da olsa boşalmasını sağlayacaktır.Rahatlayan vücudunuz ve zihniniz tatlıyı kısa bir süre de olsa unutabilir.
Egzersiz Yapın : Egzersiz vücudunuzda mutluluk hormonu denilen ‘endorfin’ hormonu salınımını arttırır. Artan endorfin hormonu beyninizin ihtiyaç duyduğu enerjiyi ve doyum hissini verir ve sizi tatlı krizinden kurtarır. Günlük 30-40 dk tempolu yürüyüş yada koşu veya ev egzersizleri sizin için kurtarıcı olacaktır.
Dikkatinizi Dağıtın, Odağınızı Değiştirin : Zaman zaman aklınızda sadece bi kase sütlü tatlı yemek yada koca bir dilim çikolatalı pasta yemek yada birkaç dilim baklava yemek gibi düşünceler olabilir hatta öyleki başka bir şey düşünemez hale gelebilirsiniz. Böyle zamanlarda beyninizi başka şeylerle meşgul etmeye çalışın mesela bir arkadaşınızı arayın yada alışverişe çıkın yada sevdiğiniz bir diziyi izleyin eğer enstruman çalabiliyorsanız onu yapın kısaca yapmaktan zevk aldığınız şeylere yönelin.
Tatlı ile Diğer Besinleri Karıştırın : Eğer ben bunları yapsam da benim beynim tatlıyı unutmaz benim vücudum tatlı odaklı çalışıyor diyorsanız yani o tatlıyı yemenin uçarı kaçarı yoksa o zaman yediğiniz tatlıyı daha faydalı hale getirmeye çalışın diğer besinlerle karıştırın. Böylece tatlıdan dolayı hızlı acıkma ihtimalinizi de azaltmış olacak kan şekeriniz daha yavaş düşmeye başlayacaktır. Mesela çikolata kaplı çilekler iyi bir seçenektir.
Kaliteli Tatlı Tüketin : Hamur işi şerbetli ağır tatlılar yerine sütlü tatlılar sizin için daha iyi bir seçenek olacaktır.
Şekersiz Sakız Çiğneyin : Aromalı sakızlarda bulunan ferahlatıcı tat beyninizi uyararak tatlı ihtiyacınızı tatmin edebilir.Yada en azından bir süre beyninizin odağını değiştirebilir.
Kahve Miktarını Azaltın : Araştırmalara göre kafein kan şekerini hızlı yükseltiyor, aynı zamanda hızlı düşmesine de neden olabilir. Hızlı düşen kan şekeri tatlı ataklarınızla sonuçlanabilir. Bundan dolayı günlük kafein alımınızı azaltmanızda fayda var.
Stresten Uzak Durun : Stres altında olan bir birey aynı zamanda mutsuz bir birey olur. Mutsuz bir zihin ise kendini tatmin etmek, daha iyi hissetmek için sürekli tatlı şeylere ihtiyaç duyar. Sık yaşanan tatlı krizlerinin altında kronik stres, depresyon ve mutsuzluk yatıyor olabilir.
Destek Alın : Eğer üzüntü, stres gibi duygusal durum değişiklikleri tatlı krizlerine yol açıyorsa ve bu durum hayatınızda çözümlenemeyen ve sürekli tekrarlanan bir hal aldı ise destek almayı düşünebilirsiniz.
Unutmayınki, hiçbir besin hayatınızdaki problemleri çözemez. Bu tür çözümler sorunlarınızı sadece anlık erteler.
Hep Aynı Taktiği Uygulamayın : Canınız her tatlı istediğinde aynı çözüm yolunu uygulamak bu yolu bir süre sonra başarısız kılar. Bu yüzden her seferinde farklı bir yol uygulamayı deneyin.
Sümeyye Şükran Özkeleş
