Sağlıkla Parlayan Saçlar – Büşra TEPE

SAĞLIKLA PARLAYAN SAÇLAR

Saçlarımız, varlığıyla hatta yokluğuyla bile bizi biz yapan organlarımız. Özellikle biz kadınlar için güzelliğimizin en önemli parçası. Vücudumuz birçok elemanı gibi saçlarımızın sağlığı da beslenmeyle doğrudan ilişkilidir.Yediğimiz içtiğimiz çoğu şeyin elbette ki saçlara bir katkısı bulunur.

Saç sağlığı ve beslenme konusunda üzerinde en fazla durulan konu vitamin eksikliğidir.

Folat (Folik asit-B9 vitamini), kırmızı kan hücreleri ve hemoglobinin yapımında görev alır. Dolayısıyla saç yaratan hücrelere oksijen taşınmasında rol oynar.Eksikliğinde saç dökülmesi ve grileşme görülen (1)bu vitamin karaciğer, koyu yeşil yapraklı sebzeler,yumurta, süt ve süt ürünleri gibi birçok besinde bulunur.(2)

Rasheed ve arkadaşlarının, uzun süreli saç dökülmesi olan 18-45 yaş arası kadınlar üzerinde yaptığı bir çalışmada kadınlarda D2 vitamini eksikliği olduğu görülmüştür.(3)

Yağlar ile emilimi gerçekleşen A vitaminin de saçları nemlendirmek, korumak ve kırılganlığa direnci arttırmak gibi görevleri vardır. (4) Yumurta sarısı, balık, koyu yeşil yapraklı sebzeler, sarı sebze ve meyvelerde bulunan (2) bu vitaminin fazlası karaciğerde depolanır. Bu da saç dökülmesine neden olabilmektedir. (4)

Esansiyel yağ asitlerinden eksik bir diyetle beslenmekte kepek, mat ve kırılgan saç yapısı gibi problemlere sebep olur. (5) Bitkisel yağlarda bulunan Omega-6 yağ asitleri de saçların yapımı için gereklidir. (6)

İnsülinin, kafa derisini besleyen damarlarda dolaşım bozukluğuna yol açtığı ve saç dökülmesine neden olduğu düşünülmektedir. (7)Bu nedenle diyetin düşük glisemik indeksli, düşük glisemik yüklü ve kompleks karbonhidratlardan oluşması önerilir.(8)

Saçın temelini oluşturan protein maddeye keratin adı verilir. Sistein ve metiyonin amino asitleri keratin sentezine öncülük ederler. (9)Yetersiz lizin alımıda kırılgan,ince yapılı saçlara neden olmaktadır.(10) Protein kaynaklarının hayvansal ve bitkisel formlarından yeterli ve dengeli alımı, saç problemlerinin önlenmesi açısından önemlidir.

Eksikliği saç dökülmesine sebebiyet veren çinko da (11) karaciğer, et, yağlı tohumlar ve kuru baklagillerde bulunur. (2)

Demir eksikliği ve saç dökülmesi arsındaki ilişkiyi incelemek için 1963-1980 yılları arasında 18 anemik olmayan, saç dökülmesi olan kadın arasında yapılan bir çalışmada oral demir takviyesi ile saç büyümesinin arttığı gözlemlenmişti. Demir takviyesi kesildikten sonra ise saç dökülmelerinin devam ettiği bildirilmiştir. (12)

Demir eksikliğinde saçın büyümesinde de azalma gözlemlenmektedir. (13). Et, karaciğer, yumurta, pekmez,yeşil yapraklı sebzeler bu mineralerin zengin kaynakları arasındadır. (2)

Bakır minerali saçların güçlenmesinde etkilidir. Eksikliği erken grileşme, kırılgan ve zayıf saçlara neden olan bu mineral (14) organ etleri, yağlı tohumlar kurubaklagiller gibi besinlerde bulunur. (15)

Sağlığımızın yerinde olduğunun önemli bir göstergesi olan saçlarımız, yeterli ve dengeli bir beslenmeyle kendini fazlasıyla ön plana çıkarabilmektedir. Sağlıkla parlayan saçlarla kalın efendim!!

KAYNAKÇA

1. Rushton DH, Norris MJ, Dover R, Busuttil N. Saç dökülmesinin nedenleri ve saç yenilenmesinde yaşanan gelişmeler. Int J Cosmet Sci. 2002; 24 : 17–23
2. Baysal A., Genel Beslenme, 16.Baskı,Ankara, Hatipoğlu Yayınları,9-62
3. Rasheed H, Mahgoub D, Hegazy R ve diğ. Kadın saç dökülmesinde serum ferritin ve vitamin d: Bir rol oynar mı? Deri Pharmacol Physiol. 2013; 26 : 101-107
4. Shih MY, Kane MA, Zhou P ve diğ. Kemirgen Cildinde Retinoid Homeostazisi için DGAT1 ile Retinol Esterifikasyonu Gereklidir. J Biol Chem. 2009; 284 : 4292-4299
5. .Leaf, A.,Weber, P.C.1988. Cardiovascular effects of ω-3 fatty acids. The New Engl. J.Of Med., 318:549-557.
6. Pappas A. Epidermal yüzey lipitleri. Dermatoendocrinol. 2009; 1 : 72-76
7. Matilainen V, Laakso M, Hirsso P ve diğ. Orta yaşlı kadınlarda saç dökülmesi, insülin direnci ve kalıtım. Popülasyon temelli bir çalışma. J Kardiyovaskı Riski. 2003; 10 : 227– 231
8. Monro JA, Shaw M. Glisemik etki, glisemik glukoz eşdeğerleri, glisemik indeks ve glisemik yük: tanımlar, farklılıklar ve etkileri. Am J Clin Nutr. 2008; 87 : 237-243
9. Goluch-Koniuszy ZS, Nutrition of women with hair loss problem during the period of menopause, Prz Menopauzalny. 2016 Mar;15(1):56-61. doi: 10.5114/pm.2016.58776
10. Rushton DH, Norris MJ, Dover R, Busuttil N. Saç dökülmesinin nedenleri ve saç yenilenmesinde yaşanan gelişmeler. Int J Cosmet Sci. 2002; 24 : 17–23.
11. Tarakçı, Z., Küçüköner, E., 2006. Esansiyel bir mineral olan çinkonun fonksiyonel özellikleri,Türkiye 9. Gıda Kongresi Bildiriler Kitabı 717-720.
12. Goldberg LJ, Lenzy Y, Nutrition and hair, Clin Dermatol. 2010 Jul-Aug;28(4):412-9. doi: 10.1016/j.clindermatol.2010.03.038.
13. Trost L.B., Bergfeld W.F., Calogeras E. The diagnosis and treatment of iron deficiency and its potential relationship to hair loss
14. J Am Acad Dermatol, 54 (2006), pp. 824-844Markiewicz-Żukowska R. Saç sağlığı için takviyeler. Med Estet Anti Aging. 2010; 2 : 31-35
15. Baysal A.,Beslenme, 16.Baskı, Ankara, Hatipoğlu Yayıncılık, 136-138