PROBİYOTİKLER, PREBİYOTİKLER VE SİNBİYOTİKLER
Farklı araştırmacılar tarafından pro,pre ve sinbiyotiklerin tanımları eleştirel olarak tanımlanmıştır.Bu analiz temelinde,probiyotik kavramı canlı mikroorganizma tarafından uygulanan etkileri sınırlıdır fakat ağız boşluğu,bağırsak,vajina ve deri gibi bölgeleri de içerir.
Anahtar kelimeler:probiyotik,prebiyotik,sinbiyotik,sağlık iddiaları,tanımlar,tarihler
Gıdada yaşayan mikroorganizmalar özellikle laktik asit bakterileri ile ilgili sağlık iddialarının uzun bir tarihi vardır.M.Ö 76 da”İbrahim ,uzun ömrümü ekşi süt tüketimine borçluyum”dedi.Romalı tarihçi Plinius gastoenterit tedavisi için fermente süt ürünlerinin tüketimini önerdi.Mikrobiyoloji çağının gelişiyle,bazı araştırmacılar intestinal mikrobiyal dengenin değişmesi üzerine sağlık etkilerine dayandırdı.Metchnikoff “laktobasilli yoğurt alımı bağırsakta toksin üreten bakterilerin azalması ve ev sahibi olan uzun ömürlülerin artması ile sonuçlandığını” iddia etti.Tissier ;ishalden müzdarip bebeklerde bifidobakterinin yönetimini tavsiye etti,bifidobakterinin , hastalığa neden olan bozuk bakterilerin yerini aldığını iddia etti.O gösterdi ki:Bifidobakteri anne sütüyle beslenen bebeklerin bağırsak florasında baskındır.
Rettper ve arkadaşlarıyla Kopeloff gerçekten de insan bağırsağında yaşayan Lactobacillus acidophilusun sadece Bulgar bacillus olarak bulunmadığını gösterdiler.Nissle tarafından patolojik bağırsak florasına karşı nedensel mücadele için Esherichia coli gibi laktik asit bakterisi olmayan girişimler yapılmıştır.
Bohnkoff ve arkadaşları Freter,Collins,Carter tarafından hastalığa direnç için bağırsak mikroflorasının önemi gösterilmiştir.Farelerde Salmonella typhimurium,Shigella flexneri ve Vibrio cholerae’lı enfeksiyonlara daha duyarlı hayvanlar olmak için antibiyotikli oral uygulama verildi.
DÖNEM TARİHİ PROBİYOTİKLER
“Yaşam için” anlamında olan probiyotik terimi Yunan dilinden türetilmiştir.İlk Lilly ve Stilwell tarafından tanımlanmış “Büyümeyi uyaran mikroorganizmalardan biri tarafından salgılanan maddelerdir”ve böylece antibiyotiğe zıt bir terimdir.Bu pozitif ve genel iddia tanımı sayesinde probiyotik terimi sonradan diğer konulara uygulanmış ve daha genel bir anlam kazanmıştır.1971’de Sperti mikrobiyal büyümeyi uyaran bu terimi doku ekstreleri olarak tanımladı.Probiyotik terimini bugünkü anlamıyla ilk kullanan Parker(16)’dır.O probiyotikleri bağırsak mikrobiyal dengesini devam ettiren organizmalar ve maddeler olarak tanımladı.Parker’ın tanımındaki “maddeler” kelimesi antibiyotik dahil geniş bir çağrışımla sonuçlandı.1989 yılında Fuller aşağıdaki ayrım ile Parker’ın probiyotik tanımını geliştirmek için çalıştı:”Bağırsak mikrobiyal dengesini geliştirerek hayvan konağını olumlu etkileyen canlı mikrobiyal besin takviyesidir”dedi.Bu gözden geçirilmiş tanım probiyotikler için canlılığın ihtiyaç duyduğunu vurgular ve onun tanımına göre ev sahibi hayvanda olumlu bir etkinin göründüğünü tanıtır.1992’de Havenaar ve arkadaşları, probiyotiklerin mikrofloranın barınması ve yaşamasıyla ilgili bulunmasıyla tanımı genişletmiş oldu.Şöyle ki:”İnsan ya da hayvanda uygulanan tek bir canlı ya da karışık mikroorganizmalar kültürü, yerli mikrofloranın özelliklerini geliştirerek ev sahibi canlıyı olumlu etkiler.Salminen ve Schaafsma yerli mikrofloradaki etkileri , önerilen sağlık etkileriyle sınırlandırarak probiyotiklerin tanımını daha da genişletti.Salminen’e göre bir probiyotik”Yararlı bir konağın sağlık ve beslenmesini etkileyen canlı mikrobiyal kültür veya kültür süt ürünleridir.”Schaafsma göre “Oral probiyotikler ;sınırlı sayıda sindirim üzerine ,doğal ötesinde temel beslenmede etkilere neden olan canlı mikroorganizmalardır.
Salminen’in tanımında düzeltilmesi gereken 2 yönü vardır.İlk olarak,Salminen tarafından verilen tanım sağlık etkilerine ek olarak “konağın beslenmesinde yararlı etkileri içerir.Ne olduğu açık olmayan beslenme terimi,sağlık terimi tarafından kapsanmalıdır.”Yaşam için”(probiyotik) tanımı bizce küçük değişikliklerle hiçbir ilgisi yokken, beslenmede sağlık üzerinde önemli etkiler içerir.
Önceki tanımların aksine Salminen’in tanımı kültürlü süt ürünleri ve mikrobiyal kültürleri probiyotik olarak görür.
Fakat süt olmayan ürünler de(örneğin lahana turşusu,fermente tahıl ve diğer bitki temelli gıdalar ve salam) canlı probiyotik mikroorganizmalar içerebilir;çünkü tanımı süt ürünleriyle sınırlamak doğru değildir.Ayrıca kültürlenmiş süt içeren ürünler pastörizasyon ya da sterilizasyonla canlı mikroorganizma kaybı olan ürünlerdir.Lactobacillus ve Bifidobacterinin hücre duvarı bileşimi ve yoğurt fraksiyonları tarafından kullanılan antikanserojenik ve imünmodüler etkileri;besinsel değerleri dışında sağlık etkileri için kanıttır.
Salminen ve Schaafsma tarafından verilen tanımlar yoğurtlu kültürleri içerir.(Streptococcus thermophilus ve Lactobacillus delbrüecki,bulgaricus )Çünkü bu kültürler laktoz sindirim bozukluğunda laktoz yetersizliğini karşılayabilir.
SAĞLIK ETKİLERİ İÇİN BİRLEŞTİRİCİ HİPOTEZİ
1)Helicobacter pylori enfeksiyonun azaltılması
2)Alerjik semptomların azaltılması
3)Kabızlıkta rahatlama
4)İrritable bağırsak sendromunda rahatlama
5)Mineral metabolizması,özellikle kemik yoğunluğu üzerindeki yararlı etkileri
6)Kanserden korunmada
7)Kolestrol ve triaçilgliserol plazma konstrasyonlarında azalma
PREBİYOTİK TANIMI
Prebiyotik tanımı Gibson ve Roberfroid tarafından ortaya atılmıştır.Onlar prebiyotikleri konakta özellikle büyümeyi uyarıcı yararlı etkileri ya da kolonda sınırlı sayıda bakteri aktivitesi olarak tanımladılar.Bu tanım belirli bir tür için seçicilik dışında diyet lifi tanımıyla daha az örtüşür.Bifidobacteria için gösterilen bu seçicilik fruktooligosakkaritler,inulin ve soya oligosakkaritler gibi maddelerin bileşimleri tarafından desteklenebilir.
SİNBİYOTİK TANIMI
Sinbiyotik tanımı hem probiyotik hem de prebiyotik içeren ürünler için kullanıldı.Çünkü bu kelime etkileşimi kasteder.Bu terim prebiyotik bileşiminde, özellikle probiyotik içeriğini destekleyebilir.Oligofruktoz ve probiyotik içeren bir ürün olan bifidobacteri tanımı karşılar,oysa Lactobacillus casei suşu karşılamaz.Ama bir yandan Lactobacillinin sindirimi diğer yandan yerli bifidobacterinin artmasıyla canlıda kazanıldığını destekleyen bir görüş vardır.
Referanslar
Bottazzi V. Gıda ve mikroorganizmalar ile yem üretimi. Biotechnology 1983; 5 : 315 -63.
Carre C. Ueber Antagonisten unter den Bacterien. (Bakteriler arasında antagonistleri.) Correspondenz-Blatt für Schweizer AERZTE 1887 ; 17 : 385-92 (Almanca).
Tissier H. Taksonomisi ve bifidobakteriyi ekolojisi. Bifidobakteri Mikroflorası 1984 ; 3 : 11 -28.
Metchnikoff E. hayatın uzatılması. Iyimser çalışmaları. Londra: Butterworth-Heinemann, 1907.
Rettger LF Cheplin ha. Bacillus acidophilus implantasyon için özel referans ile bağırsak florasının dönüşümü üzerine bir tez. Londra: Yale University Press, 1921.
Rettger LF, Levy MN, Weinstein L Weiss JE. Lactobacillus acidophilus ve terapötik uygulama. Londra: Yale University Press, 1935.
Kopeloff N. Lactobacillus acidophilus. Baltimore: Williams & Wilkins, 1926.
Nissle A. Ueber Grundlangen einer neuen ursaechlichen Bekaempfung der pathologischen Darmflora ölür. (Patolojik bağırsak florasının yeni nedensel kontrol temelleri.) Deutsche Medizinische Wochenschrift 1916 ; 42 : 1181 -4 (Almanca).
Bohnhoff N, Drake BL, Muller CP. . Deneysel Salmonella enfeksiyonu için bağırsak duyarlılık üzerine streptomisin Etkisi Proc Soc Uzm Biol Med 1954 ;86 : 132 -7.
Freter R. kobay ölümcül enterik kolera enfeksiyonu. Bacteriol Proc 1954: 56.
Freter R. Deneysel enterik Shigella ve Vibrio . Fareler ve gine domuzlarında enfeksiyonları J Exp Med 1956 ; 104 : 411 -8.
Collins FM, Carter PB. . Ağızdan enfekte mikroptan arınmış farelerde salmonellanın Büyüme Immun Infect 1978 ; 21 : 41 -7.
Lilly DM, Stillwell RH. Probiyotikler. . Büyüme mikro organizmalar tarafından üretilen faktörleri teşvik Bilim 1965 ; 147 : 747 -8.
Sperti GS. Probiyotikler. West Point, CT: Avi Publishing Co., 1971.
Parker RB. Probiyotikler, antibiyotik hikayenin diğer yarısı. Anim Nutr Sağlık1974 ; 29 : 4 -8.
İnsan ve hayvanlarda Fuller R. Probiyotikler. J Appl Bacteriol 1989 ; 66 :365 -78.
Havenaar R Huis In’t Veld MJH. Probiyotikler: genel bir bakış. In: Sağlıkta ve hastalıkta Laktik asit bakterileri. Cilt 1 Amsterdam: Elsevier Applied Science Publishers, 1992, s.
Probiyotik suşların Salminen S. tekliği. IDF Nutr Haber Lett 1996 ; 5 : 16-8.
Süt ürünlerinde probiyotik suşları ile ilgili sanat Schaafsma G. Devlet. IDF Nutr Haber Lett 1996 ; 5 : 23 -4.
Değil özel referans ile, süt veya süt bileşenleri içeren gıdalar Molin G. Probiyotikler Lactobacillos planturum . 299v Am J Clin Nutr 2001 ; 73 : (Ek)380S -5S.
Sekine K, Toida T, Saito M, Kuboyama M, Kawashima T. A morfolojik karakterize hücre duvarı hazırlık (tüm peptidoglikan) New Bifidobacterium infantis farelerde kurulmuş bir tümörün gerilemesi daha yüksek etkinlik ile.Cancer Res 1985 ; 45 : 1300 -7.
Okutomi T Inagawa lH, Nishizawa t, Oshima, H, Soma GI Mizuno DI.Endojen tümör nekroz faktörünün indüklenmesi üzerinde oral yoldan uygulanan muramil dipeptid etkisini Astarlama. J. Biol Response Mod 1990 ;9 : 564 -9.
de Vrese M, Stegelmann A, Richter B, Fenselau S, Laue C, laktaz yetmezliği için Schrezenmeir J. Probiyotikler-tazminat. Am J Clin Nutr 2001 ; 73 : (Ek)421S -9S.
Freter R. bağırsak microecology etkileyen faktörler. In: Fuller R, ed.Probiyotikler, bilimsel dayanağı. Londra: Chapman & Hall, 1992: 111-44.
Sepp E, Tamm E Torm S Lutsar I Mikelsaar M, shigella çocuklarda fekal mikroflora üzerindeki lactobacillus probiyotikler Salminen S. Etkisi. Microb Ecol Dis 1994 ; 7 : 54 .
Marteau PR, de Vrese M, Cellier CJ, probiyotiklerin kullanımı ile gastrointestinal hastalıklar gelen Schrezenmeir J. Koruma. Am J Clin Nutr2001 ; 73 : 430S -6S.
Ouwehand AC, Kirjavainen PV, Grönlund MM, Isolauri E, Salminen SJ.Probiyotik mikroorganizma yapışması mukus intestinal. Int Süt J 1999 ; 9 :623 -30.
Bernet MF, Brassart D, NEESER JR, Servin AL. Kültürlenmiş insan bağırsak epitel hücreleri, insan bifidobacterial suşların yapışması ve enteropatojenler-hücre etkileşimleri inhibisyonunun. Appl Environ Microbiol 1993 ; 59 : 4121-41.
Savage DC. Dernekler ve yerli mikroorganizmalar ve gastrointestinal epitel fizyolojik etkileşimleri. Am J Clin Nutr 1972 ; 25 : 1372 -9.
Beachey EH. Bakteriyel yapışma. Londra: Chapman and Hall, 1980.
Gibbons RJ, ağız mikrobiyal ekoloji van Houle J. Bakteriyel yapışma. Ann Rev Microbiol 1975 ; 29 : 19 -44.
Hayvan bağırsak yüzeyleri Lee A. Normal florası. In: Bitten G Marshall KC, ed. Mikroorganizmaların adsorpsiyon yüzeylere. New York: Wiley & Sons, 1980: 145-73.
Lee A. İhmal nişler, gastrointestinal sistemin mikrobiyal ekoloji. İlan Microb Ecol 1985 ; 8 : 115 -62.
Blaser MJ. Epidemiyoloji ve patofizyolojisi Campylobacter pylorienfeksiyonlarının. Rev Infect Dis 1990 ; 12 : 99 -106.
Gibson GR, Roberfroid MB. Insan kolon Mikrobiyota Diyet modülasyonu.Prebiyotiklerin kavramını. J Nutr 1995 ; 125 : 1401 -12.
Gibson GR, Beatty ER Wang X, Cummings JH. . Oligofruktoz ve inulin insan kolonda bifidobakteriyi seçici stimülasyonu Gastroenteroloji 1995 ; 108 : 975-82.
Tanaka R, Takayama, H, insan dışkı flora TOS idaresi ve Bifidobacterium breve 4006 Morotomi M. Etkileri. Bifidobakteri Mikroflorası 1983 ; 2 : 17 -24.
Rowland IR, Tanaka R. insan fekal mikroflora ile ilişkili sıçanlarda bağırsak florası metabolizması üzerindeki transgalactosylated oligosakkaritler etkileri.J İçi Bacteriol 1993 ; 74 : 667 -74.
Hayakawa K, Mizutani J tıkaç K, ve diğerleri. Insan dışkı mikroflorası üzerine soya oligosakkaritler Etkileri. Microb Ecol Sağlık Dis 1990 ; 3 : 293-303.
Saito, Y, Tanaka T, Rowland İR. . In vitro kültür insan bağırsak mikroflorası üzerine soya oligosakkaritler Etkileri Microb Ecol Sağlık Dis 1992 ; 5 : 105
Diyetisyenler için özel etkinlik
Romatoloji Sağlık Profesyonelleri Derneği Tanışma ve Bilgilendirme Webinarı Tarih: 5 Ağustos 2024 Saat: 20.00 -…
Değerli Meslektaşlarımız, 20-21 Eylül 2024 tarihleri arasında çevrimiçi gerçekleştirilecek "Onkolojide Beslenmeye Güncel Bakış" konulu kursumuza…
Etkinlik linki : sporbeslenmevetakviyekongresi.com Eğitim Ücreti : Ücretsiz Kayıt Son Gün : 27 Mayıs 2024…
Merhaba Arkadaşlar, Kayseri Sivas Caddesinde yaklaşık 4 yıldır hizmet vermekte olan Diyetisyen Ofisimizi devir etmeyi…
Etkinlik tüm öğrencilerine açıktır. Etkinliğe katılım ücretsizdir, katılımcılara e-katılım sertifikası verilecektir İZTÜ’DE ÖĞRENCİ DİYETİSYENLER BULUŞUYOR!…