Diyette Plato Dönemi

DİYETTE PLATO DÖNEMİ

Diyet yapmaya başladınız, her şey yolunda gidiyor. Yavaş yavaş ideal kilonuza ulaşıyorken bir anda kilo vermeniz durdu. Peki ne oldu? Dün yaptığınızdan farklı bir şey yapmadınız, diyeti de bozmadınız ama tartıya çıktınızda bir değişiklik göremediniz. Hemen hemen, diyet yapan herkesin, başına gelen bu durumun sebebi sizce ne olabilir? Hiç merak ettiniz mi?

Eğer sizinde başınıza böyle bir durum geldiyse endişe etmenize gerek yok.  Karşılaştığınız bu durum aslında gayet doğal bir vücut tepkisidir. İşte bu tepkiye diyette duraklama dönemi diğer adıyla plato etkisi denir. Nedir peki bu plato etkisi?

Vücudumuzun diyet yapıldığının farkına varması ve kendini tehdit altında hissetmesi ile oluşan bu dönemde, vücuda alınan yiyecek ve içecek azaldığından dolayı vücut da hücrelere harcadığı enerjiyi azaltma çağrısı yapar. Buna bağlı olarak metabolizma hızı da düşer. Bu durum vücutta tepkiye neden olur ve vücut depo yapmaya başlar. İşte bu duruma plato etkisi denir. Dolayısıyla ilk haftalar kaybedilen kilolar sonraki haftalarda yavaşlayabilir.

Beslenmeyi ve egzersiz alışkanlıklarını değiştirmeyi takiben vücut bu duruma uyum sağlamak için hormonal dengeleri de değiştirir. Plato döneminde de etkili olan 3 hormon vardır; tiroid hormonları, büyüme hormonu ve kortizol. Diyetle beraber tuz tüketiminin azalmasına bağlı olarak iyot alımı da büyük ölçüde azalır. Bu azalma ile beraber depo iyotta bir süre sonra azalır. Depo iyodun azalmasına bağlı olarak tiroid hormonları azalır, metabolizma hızı düşer ve bireyin kilo vermesi yavaşlar.

Kas gelişiminde önemli rol alan büyüme hormonu da vücutta yağ yıkımını uyaran bir hormondur. Azalan büyüme hormonu ise kilo verme hızında bir düşüşe sebep olabilir.

Kortizol hormonu ise vücutta stres varlığında salgılanan bir hormondur. Kortizol salınımı ile birlikte vücutta yağ yıkımı yavaşlar. Buna ek olarak kasların parçalanması ve vücudun su tutması gibi etkiler ortaya çıkar. Uzun süre yapılan diyetler sonucunda da vücut bunu tehlike olarak algılayabilir ve kortizol düzeylerini artırabilir. Tüm bu saydığım hormonlarda bireylerin plato dönemine girmesine neden olabilir.

                       Peki bu dönemi atlatabilmek için neler yapılabilir?

1-) Egzersiz süresi arttırılabilir ya da içeriği değiştirilebilir.

2-) Beslenme düzeni ve diyet içeriği değiştirilebilir. Örnek olarak öğünlerde karbonhidrat ağırlıklı besleniliyorsa protein ağırlıklı beslenme tercih edilebilir.

3-) Kaçamaklar, ufak atıştırmalıklar bırakılmalı ve beslenme programına sadık kalınmalıdır. Bunun için bir diyet takip çizelgesi kullanılabilir.

4-) Sıvı alımı arttırılabilir.

5-) Sürekli tartılmak motivasyon düşüklüğüne neden olacağı için belli aralıklarla ölçüm yapılmalıdır.

6-)  Bu dönemin geçici olduğu unutulmamalı ve beslenme programına devam etme konusunda sabırlı olunmalıdır.

7-) Bu dönemde stres önemli bir faktör olduğundan mümkün olduğunca stresli olmamaya özen gösterilmelidir. Bunun içinde rahatlatıcı aktiviteler tercih edilebilir.

Yazan: Merve Kızıl