OMEGA-3 YAĞ ASİTLERİ VE SAĞLIK
Sağlıklı bir yaşamın sürdürülebilirliği için hem bedenen hem de ruhen zinde kalmak, fiziksel ve mental gelişimi sağlamak yeterli ve dengeli beslenmeyle mümkündür. Besinlerin temel fonksiyonu organizma için gerekli besin maddelerini sağlamaktır.
Beslenme ve kronik hastalıklar arasındaki ilişki incelenmiş özellikle yağlar üzerinde durulmuştur. Özellikle doymuş veya doymamış yağlar bu konuda dikkat çekmektedir. Enerji üretiminden kan lipit düzeylerini düşürmeye kadar, omega 3-6 ve 9 yağ asitleri içermeleri bakımından sağlık açısından pek çok etkinliği vardır.
Son yıllarda yapılmış olan çalışmalara ait bulgular, insanların daha sağlıklı olmalarında yağların ve yağlarda bulunan yağ asitlerinin tür ve miktarlarının da önemli olduğunu göstermiştir. Günümüz insanının besin tüketim alışkanlıklarına bakıldığında kızartma yağlarının artması ile bir omega-6 yağ asidi olan ve proinflamatuvar özelliğe sahip olan eikosanoidlerin ve lökotrienlerin sentezinde kullanılan linoleik asidin tüketiminin artmasına yol açmaktadır.
Fakat omega-3 yağ asidi olan α-linolenik asit ve
onun türevleri olan EPA ve DHA gibi n-3 yağ asitlerinin tüketiminin prostat, göğüs, akciğer ve bağırsak kanserlerinin önlenmesinde, kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, romatoid artrit, osteoporoz, diyabet, astım, Alzheimer, depresyon ve şizofreni gibi hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde önemli etkiye sahip olmasının yanı sıra immün sistemin kuvvetlendirilmesi, erken dönemde zeka gelişimi, yüksek doğum ağırlığı, sinir sistemi gelişimi, beyin fonksiyonları ve retina üzerine de pozitif etkilerinin olduğu ifade edilmektedir.
Eskimolar ve Omega 3
Omega-3 yağ asitlerinin bu etkilerine bağlı önemi ilk defa Grönland Eskimoları üzerinde yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur.
Geleneksel besin maddeleri yüksek oranda yağ içermesine rağmen, Eskimolar’ın neredeyse kalp-damar hastalıklarına hiç yakalanmadıkları görülmüştür. Bunun nedeni olarak Eskimolar’ın n-3 yağ asitlerini bol miktarda içeren balık tüketmeleri olduğu ileri sürülmüştür.
Sonuç olarak; omega-3 yağ asitlerinin insan sağlığı üzerine olan bu etkinliği incelendiğinde yağ asitlerinin kalp-damar hastalıklarından yüksek tansiyona, alzheimer’dan depresyona, romatizmal hastalıklardan astıma, immun sistem hastalıklarından osteoporoza kadar onlarca hastalığın önlenmesi ve tedavisinde önemli pozitif etkilere sahip olduklarını görebilmek mümkün.
Sağlıklı günler
Haticenur YILMAZ
