Sık sık duyarız değil mi bu cümleyi çünkü kimse kabul etmek istemez şişman olduğunu nedir peki bu şişmanlık? Göreceli bir kavram mıdır yada sadece fiziksel görünümümüzle ilgili bir durum mudur?
Gelin, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) şişmanlık tanımına göz atalım.
Dünya Sağlık Örgütü şişmanlık tanımını “Vücuttaki yağ kitlesinin normalden fazla olması.” diye tanımlamıştır. Bunun için birçok değerlendirme ölçütü yayınlanmıştır, Beden kütle indeksi, bel kalça oranı, vücut yağ yüzde değerleri gibi. Bunların arasından en kolay ve en doğru sonucu BKİ (Beden kütle indeksi) verir.
NEDİR BU BKİ?
Beden kütle indeksi, kilonuzu(kg) boyunuzun(m) karesine böldüğünüzde elde edilen sonuçtur.
BKİ=Vücut ağırlığı(kg)/boyun metre cinsinden karesi
Haydi sizde hesaplayın!
Şimdi elde ettiğiniz rakamların neler ifade ettiğini görmeye hazır mıyız?
18-24.9 arası normal
25-29.9 arası hafif şişman
30’un üzeri obez
40’ın üzeri morbitobez
Bu sınıflandırma, sizin şişmanlık durumunuzu en basit yoldan belirlemenizi sağlar. Genel durumunuzu belirler hangi diyetisyene gitsem diye sürekli uzattığınız süreyi kısaltır belkide şuan bu yazıyı okumayı bırakıp çoktan diyetisyen yolunu tutmuş olanlar vardır.
BKİ sadece genel bir değerlendirme olduğunu söylemiştik asıl olan vücut yağ yüzdesinin tespit edilmesidir. Malesef vücuttaki yağ yüzdesinin öğrenilmesinde kullanılan bir formül henüz yok, vücudunuzdaki yağ yüzdesini öğrenmek için diyetisyenlere başvurmalısınız. Diyetisyenler kullandıkları cihazlarla size ufak derecede elektrik akımları vererek dokuların elektrik geçirgenliğindeki farkından yararlanırlar, böylece vücudunuzdaki yağ, kas ve su kitlesini öğrenirler.
Alışveriş merkezlerinde, caddelerde gördüğümüz elektronik tartılarda yağ oranı, su oranı ölçüyor bildiğim kadarıyla, ancak günde kaç kişinin kullandığını ve dezenfekte edilmediğini düşünürsek pek doğru sonuçlar alamayabiliriz.
Erkekler için ortalama %15-20 arasındaki yağ yüzdesi normal kabul edilir %20-25 arası hafif şişman, %25 üzeri ise sağlık açısından tehdit oluşturan yağ fazlalığıdır.
Kadınlarda ise %20-25 arası normal, %25-30 arası hafif şişman, %30 üzeri sağlık açısından tehlikeli olarak değerlendirilmiştir.
Yapılan araştırmalara göre yetişkin erkek nüfusunun %22.6’sı kadınların ise %61’i şişmandır.
AMMAN DİKKAT!
Dünya sağlık örgütüne göre şişmanlık, fiziksel bir görüntü bozukluğundan çok sağlık problemidir. Vücudunuzdaki yağ fazlalığı, kan değerlerinizde bozulmalara ve sağlığınızı yavaş yavaş kaybetmenize sebep olur. Özellikle bel çevrenizdeki yağlanma, iç organlarınızın üzerinde baskı oluşturur ve organlar görevlerini yerine getirmekte zorlanırlar. Biraz daha derine inelim örneğin bir organımızı ele alalım mesela kalp. Kalp kanı vücudumuza pompalayan çok önemli bir organdır, hatta yaşamamız için en önemli organlarımızdan biridir. Yaklaşık 200 gramlık bir organın üzerine 2 kilogramlık ağırlık koyduğunuzu düşünün kendi işini düzgün yapmasını bırakın üzerindeki baskıdan nefes almaya fırsat bile bulamıyor ki kalp! Her organın bir dayanma süresi vardır bu süreyi kısaltıp uzatmak sizin elinizde.
Şişmanlık sadece giydiğiniz bedenle, görecelik kavramıyla alakalı olsaydı Amerika’ya yerleşir orda yaşardık değil mi? Gülmeyin! Okuduğum bir kitapta kendini iyi hissetmek için Amerika’ya giden danışanları olduğunu söylüyordu bir diyetisyen “Orda ben zayıfım” derecesine. 2015 yılında dünyadaki beklenen obez sayısı 700 milyondu dikkat edin kilolu insan değil, obez insan sayısından bahsediyorum. Sokakta maskeyle dolaştığınızda tuhaf karşılanabilir fakat maskeli baloya gittiğinizde bu durum çok normaldir aslında iki taraftada görüntü aynıdır baloda her tarafta aynı insanlar gördüğümüzden tepkimiz gördüğümüze değil alıştığımıza olur. Obeziteyi de böyle düşünün..
Katıldığım bir etkinlikte vücut ölçümü yapıyordum bir bayan geldi ölçümünü yaptık yağ oranının sınırın çok üstünde olduğunu söyledim ve bana “aaa aa aslında hiç tereyağ yemiyorum nasıl olur? ” dedi. İnanması güç, bende ilk duyduğumda çok şaşırdım. İnsanları obeziteye yönlendiren birçok etkenler var bunların en önemlilerinden biri de bilinçsiz toplum. Gerçek diyetisyenlerle tanışın, bilinçlenin, öğrenin!
Motivasyon cümlemiz: “Vücutlarımız bahçemizdir, niyetlerimiz de bahçıvanlarımız.”
William Shakespeare
GencDiyetisyenler.com Yazarı
Beyza Uyan
