METABOLİK SENDROM ve İMMÜNSÜPRESİF İLAÇLAR
Metabolik sendrom gelecekte diyabet ve kardiyovasküler hastalık riskini artıran birden fazla risk faktörünün bir arada bulunduğu metabolik bir disfoksiyonu tanımlar. Her ne kadar metabolik sendromun patofizyolojisi tam olarak anlaşılmasa da, insülin direnci ile güçlü bir şekilde ilişkili olan üst vücut veya merkezi obezite metabolik sendromun gelişiminde anahtar rol oynamaktadır.(1)
ABD’de obezite prevalansı 1980 ve 2002 arasında 20 yaş ve üstü yetişkinlerde şu anda nüfusun yarısından fazlasının aşırı kilolu veya obez olmasıyla iki katına çıkmıştır. Benzer şekilde obezite ve metabolik sendrom prevalansı renal transplantasyon ve renal transplant alıcıları olan adaylarda da artmaktadır.(2)
Metabolik sendrom için klasik bir risk faktörü olarak yüksek obezite prevalansına ek olarak, organ transplantasyonunda kullanılan immünosüpresif ilaçların çoğunun , metabolik sendromun bileşen kriterlerinden biri veya birkaçı üzerinde zararlı bir etkisi vardır.
Bunlardan en önemlisi sayılabilecek olan immünosüpresifler kortikosteroitler’dir. Steroidler , nakil sonrası metabolik sendromda araçsal olan çok çeşitli metabolik anormalliklere neden olur. Steroidler , iskelet kasında ve karaciğerde insülin sinyalini doğrudan inhibe eder , bu da postprandial glukoz alımını azaltır ve hepatik glukoz üretiminin inhibisyonunu bozar (3). Steroid kullanımının kan basıncını arttırdığı ve transplant alıcılarında steroid çekilmesinin kan basıncında belirgin bir azalma ile ilişkili olduğu gösterilmiştir(4) Ek olarak, steroid kullanımı,% 4-8’lik bir ağırlık artışıyla ilişkilendirilmiştir (5)
Kaynakça
- Obezite, T. E. M. D., & Grubu, H. Ç. (2017). Obezite tanı ve tedavi kılavuzu. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, 11-19.
- 2 KUCZMARSKI, Robert J., et al. Increasing prevalence of overweight among US adults: the National Health and Nutrition Examination Surveys, 1960 to 1991. Jama, 1994, 272.3: 205-211.
- VAN RAALTE, D. H.; OUWENS, D. M.; DIAMANT, M. Novel insights into glucocorticoid‐mediated diabetogenic effects: towards expansion of therapeutic options?. European journal of clinical investigation, 2009, 39.2: 81-93.
- KNIGHT, Simon R.; MORRIS, Peter J. Steroid avoidance or withdrawal after renal transplantation increases the risk of acute rejection but decreases cardiovascular risk. A meta-analysis. Transplantation, 2010, 89.1: 1-14.
- CURTIS, Jeffrey R., et al. Population‐based assessment of adverse events associated with long‐term glucocorticoid use. Arthritis Care & Research, 2006, 55.3: 420-426.
WISSING, Karl Martin; PIPELEERS, Lissa. Obesity, metabolic syndrome and diabetes mellitus after renal transplantation: prevention and treatment. Transplantation reviews, 2014, 28.2: 37-46.
Diyetisyen Medine TÜRKOĞLU
