LEZZET VEREN TEHLİKE: MONOSODYUM GLUTAMAT
Monosodyum glutamat (MSG), et ve ürünlerinde bulunan glutamik asitin sodyum tuzudur. E621 kodlu lezzet artırıcı bir gıda katkı maddesidir. Besinlere aromayı belirginleştirmek, iştahı artırmak, besinin beyinde daha lezzetli olarak algılanmasını sağlamak için eklenir. Başka katkılar tarafından sağlanamayan eşsiz tat oluşturmakta, 4 temel tat (tatlı, ekşi, tuzlu, acı) dışında 5.temel tat olan umami lezzeti vermekte ve bu şekilde yeme isteği uyandırmaktadır.
Etkisini ilk olarak tat alma duyusuyla gösterir. MSG’li yiyecekten sonra normal bir besin tüketildiğinde tat alma duyarlılığı azalmaktadır. Yapılan araştırmalarda, çocukların ve gençlerin yedikleri hazır yiyeceklerden sonra (örneğin cipsler, gofretler) diğer besleyici yiyeceklerin tatlarını alamadıkları gerekçesiyle yemek istemedikleri gözlemlemiştir. MSG içeren yiyeceklere yatkınlığı olan kişiler bu nedenle sadece bu yiyeceklerle beslenme eğilimi göstermektedir. Yani bu da bir nevi “Bağımlılık” durumu olarak nitelendirilir.
- Nörotoksindir, sinir hücrelerine zarar verir. Merkezi sinir sistemi harabiyeti, Alzheimer, Parkinson, Epilepsi gibi hastalıklara sebep olabilir.
- Göz retina tabakasında hasara sebep olur. Göz kuruluğu olarak bilinen Glokom’a sebep olabilir.
- Vücutta yağ birikimini artırarak obeziteye sebep olabilir.
- Çocuklarda büyüme hormonunun baskılanmasına sebep olur.
- Pankreas hasarı, diyabete sebep olabilir.
- Böbrek ve karaciğerde hasar yaratabilir.
- Hamilelerde plasenta bariyerini geçerek bebeğe de benzer şekilde zarar verebilir.
En çok eklendiği besinler;
- Cipsler
- Hazır köfte harçları
- Et suyu tabletler
- Izgara sosları
- Salata sosları
- Konserveler
- Dondurulmuş yiyecekler
- Hazır kutu dondurmalar
- Fast food yiyecekler ( hamburger, et ve tavuk ürünleri..)
- Hazır çorbalar
- Etsiz çiğköftelerde de eklendiği şüphesi bulunmaktadır.
Sakarya’da etsiz çiğ köfte satışı yapan 4 farklı firmanın 9 farklı satış noktasından temin edilen çiğ köfte örneklerinin kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri belirlenmiş, ayrıca çiğ köftede kullanılması yasak olan monosodyum glutamatın varlığı araştırılmıştır. Yapılan çalışmalar sonunda 4 farklı firmanın çiğ köfte örneklerinin hepsinde monosodyum glutamat tespit edilmiştir.
MSG’nin insan sağlığı üzerine etkileri ile ilgili çalışmalar halen devam etmektedir. Ülkemizde kullanımı yasaklanmamış ama bazı besinlerdeki miktarı sınırlandırılmıştır. Ancak Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği, Tüketime Hazır Etsiz Çiğköfte TSE K 144 Standardı’na göre çiğköftelerde kullanımı yasaktır.
Lezzete aldanmak yerine etiket okuma alışkanlığı kazanalım. .
Diyetisyen Özge ASLAN
