Kurban bayramı boyunca kırmızı et tüketiminin miktarı ve sıklığı artmaktadır. Kırmızı et tüketiminin yanı sıra şeker ve şekerli besinlerin tüketimi de artış göstermektedir. Fakat kolesterol, hipertansiyon (yüksek tansiyon), kalp – damar, böbrek ve diyabet (şeker hastalığı) hastaları risk altında olmaktadır. Bu nedenle bu hastalıklara sahip kişilerin bayram boyunca tükettikleri besinlere, porsiyon kontrolüne dikkat etmeleri ve sağlıklı beslenme ilkelerini unutmayıp dikkat etmeleri gerekmektedir.
Etler sindirimi zor olan besinlerdir. Yeni kesilmiş hayvanların etleri sert olmakla birlikte pişirmede ve sindirimde zorluklara neden olmaktadır. Bu yüzden mide ve bağırsak hastalığı olan kişiler kurban etlerini 24 saat bekletmeden tüketmemelidir. Kurban etlerini haşlama veya ızgarada pişirme yöntemini tercih ederek tüketmelidirler.
Ayrıca yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içerikleri daha yüksek olmaktadır. Bu nedenle kalp – damar hastaları, diyabet (şeker hastalığı) ve hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastaları Kurban Bayramı’ nda yağsız veya az yağlı etleri tercih ederek, aşırıya kaçmadan kısıtlı miktarlarda tüketmelidirler.
Öncelikle güne kahvaltı öğünü ile başlayın. Kahvaltı hafif olmalı ve her grup besin öğesini içerir nitelikte olmalıdır. Örneğin peynir çeşitleri, bol söğüş domates – salatalık vb sebzeler, haşlanmış yumurta, süt, çavdar veya tam tahıllı ekmek tercih edilebilir.
Etler birer kullanımlık olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak, buzdolabı poşetine veya saklama kaplarına konarak buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. -2 derecede 3-7 gün, -18/-20 derecede küçük parçalar 3 ay, büyük parçalar ise 8 aya kadar saklanabilir.
Etler çözdürüldükten hemen sonra tüketilmeli ve tekrar dondurulmamalıdır.
Etlerinizi hazırlarken etlerin görünür yağlarını mutlaka temizlemeye özen gösterin.
Tüm et ürünleri yüksek miktarlarda demir içermektedirler. Fakat etler C ve E vitamini içermezler. Bu nedenle mutlaka etler sebzelerle pişirilmeli veya etlerin yanında C vitamininden zengin sebze, salata veya taze sıkılmış meyve sularının tüketilmesi demir emilimini artıracak ve besin çeşitliliği sağlanmış olacaktır.
Sakatatların (ciğer, dalak, yürek gibi) kolesterol içerikleri çok yüksek olduğundan kolesterol hastaları ve kalp-damar hastalığı riski taşıyan bireylerin sakatat tüketiminden kaçınmaları gerekmektedir.
Et yemekleri öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise sebze, kurubaklagil vb. Posa içeriği yüksek besinler tüketilmelidir.
Etleri kızartarak veya kavurarak pişirmeniz aldığınız yağ miktarının artmasına neden olur. Bu nedenle haşlama, ızgara veya fırında pişirme yöntemlerini tercih edebilirsiniz. Ayrıca etin yağ içeriği yüksek olduğu için etleri pişirirken ilave yağ eklemenize gerek yoktur. Kuyruk yağı, iç yağ ve tereyağı gibi yağların kullanımından kaçınılmalıdır.
Eğer kavurma yapılacaksa eti kendi suyunda pişirip bol sebze ve baharatlarla lezzetlendirerek sağlıklı bir pişirme yöntemi tercih edebilirsiniz.
Etler mangalda pişirilecekse kömürleşecek şekilde pişirilmemelidir. Unutmayın kömürleşen etler her zaman kanser riski taşır! Bu yüzden eti ateş ile 10 – 15 cm mesafede tutmalı ve orta, kor ateşte uzun sürede pişirilmesi uygun olmaktadır. Ayrıca etlerin ateşe çok yakın olması B1, B12 ve folik asit gibi çeşitli vitaminlerin kaybına neden olmaktadır.
Kekik, kimyon, kırmızı biber ve taze biberiye gibi baharatları etlerinizi pişirirken kullanabilirsiniz. Ayrıca baharatların hazmı kolaylaştırıcı etkisi ile sindirim sisteminizi rahatlatabilirsiniz!
Tabağınızda etin yanında tam tahıllı ekmek, sebzeler ve bulgur, karabuğday, kepekli pirinç gibi tam tahıllı pilavlara yer vermeniz hem posa alımınızı artırmakta hem de bayram tabağınızın kalorisini azaltmış olmaktadır.
Asitli (gazlı) içecekler yerine ayran, yoğurt veya cacık tüketilmesi uygun olmaktadır.
Bayram günlerinin vazgeçilmez ikramlarından olan çikolata ve tatlılardan olabildiğince uzak durulmalıdır. Tatlı ve şekerlemeler kan şekerinde ani yükselişlere ve yağ depolanmasında hızlanmalara neden olabilmektedir. Kilo kontrolü yapanlar, sağlığına dikkat edenler ve diyabet (şeker hastalığı), hipertansiyon (yüksek tansiyon), böbrek vb. Kronik hastalığı olan kişiler bu besinlerin tüketiminden kaçınmalıdır.
Misafirlerinize meyve, dondurma, sütlü tatlılar veya meyveli tatlılar gibi hafif ve besleyici ikramlarda bulunabilirsiniz.
Bayram boyunca günlük 2 – 2.5 lt su tüketimine dikkat edilmelidir. Unutmayın su toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlamaktadır!
Son olarak sindirimin kolay gerçekleşebilmesi ve alınan enerjilerin harcanması için günlük fiziksel aktivitenizi ihmal etmeyin. Örneğin günde 40 – 50 dk yürüyüş yapabilirsiniz.
Herkese sağlık dolu, mutlu ve keyifli bayramlar dilerim.
