Yazar : Sümeyye Şükran Özkeleş
Evet aslında sonbahar aylarındayız ama bu sonbaharda kışı, yazı, sonbaharı yani neredeyse bütün mevsimleri beraber yaşıyoruz. Ben bu hafta hep yağmurlu günlere uyandım hal böyle olunca da aklıma bağışıklık sistemim geldi. Bütün kış süren griplerim, soğuk algınlığı ve yağmur ile kar… Eminim bu konuda yalnız değilim peki bu bizim kaderimiz mi? yani kış denince hastalık mı gelmeli aklımıza dedim ve başladım araştırmaya. Yazımı sonuna kadar okursanız bundan sonra kışınızı da dirençli sağlıklı ve dimdik ayakta geçirmek için harekete geçme ihtiyacı hissedeceksiniz, çünkü devanın bitkilerde olduğunu göreceksiniz.
Unutmayın şifanızı ilaçlardan önce besinlerde, bitkilerde, doğal şeylerde aramalısınız. Ne demiş Hipokrat ; ‘Besinler ilacınız, ilacınız besininiz olsun’…
Bağışıklık sistemi; vücudu hastalıklara karşı koruyan, patojen (bakteri, virüs vb.) ve tümör hücrelerini tanıyıp onları yok eden sistemin bütünüdür. Bağışıklık sisteminin yeterince güçlü olmaması sürekli yorgunluk hali, kaslarda zayıflama, yaraların normalden yavaş iyileşmesi, artan enfeksiyonlar, alerjik durumlar, hastalıklara daha çabuk yakalanma riskini beraberinde getirir. Bütün bunlar vücut direncini olduğundan daha zayıf hale getirir. Bu durumda özellikle nezle, grip, zatürre gibi salgın halini alabilen hastalıkları baştan engellemek için bağışıklık sistemini güçlendirici tedbirler almak gerekir. Bu da beslenmemize dikkat ederek, doğru beslenerek ve tabi ki birkaç ufak değişiklik yaparak olur.
Bağışıklık sistemini güçlendiren yiyecekler dediğimizde aklımıza belli bir besin grubunun gelmesi doğru değildir. Karbonhidrat, yağ, protein, esansiyel yağ asitleri, vitamin ve minerallerden zengin dengeli bir beslenme programı oluşturmak gerekir. Burada yine en büyük görev proteinlere düşer çünkü güçlü bir bağışıklık sistemi için yeterli protein alımı şarttır. Yine bazı vitamin ve minerallerin bağışıklık sistemi için ayrı yeri vardır. Ancak bu vitamin ve mineralleri de kısa süre içinde fazla miktarda tüketmek yada takviye olarak almak faydalı değildir. Önemli olan vücudun ihtiyacı olan kadar almaktır.
HANGİ VİTAMİN VE MİNERALLER BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNE İYİ GELİYOR?
1. Selenyum: Bağışıklık sisteminin tüm parçaları üzerinde etkisi vardır. Bazı çalışmalar selenyum eksikliği olan kişilerde mesane, kolon, rektum, meme, prostat kanseri riskinin arttığını ortaya koymaktadır. Ay çekirdeği, balık, kırmızı et selenyumdan zengin gıdalar arasındadır.
2. A vitamini: Antitümör etkisi, antikor tepkisini arttırması, bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve bulaşıcı hastalıklara yakalanma riskini azalttığı bilinmektedir. Havuç, domates, kırmızı biber, kayısı, ıspanak, kara lahana, balık, yumurta, süt önemli kaynaklarıdır.
3. Betakaroten: Serbest radikallerin tutulmasını sağlar. Yeşil yapraklı sebzeler, siyah üzüm, domates, havuç gibi kırmızı turuncu ve koyu sarı renkli sebze ve meyveler önemli kaynaklarıdır.
4. C vitamini : Aslında hepimiz özellikle kış aylarında fazla miktarda C vitamini içeren sebze ve meyveler tüketmemiz gerektiğini biliyoruz değil mi? C vitamini antiviral ve antibakteriyel etkisinin yanı sıra bağışıklığı güçlendirmek için de önemli bir vitamindir. Turunçgiller, kivi, maydanoz, kiraz önemli C vitamini kaynaklarındandır.
5. E vitamini : Serbest radikallerin tutulmasına yardımcı olur. Fındık, ceviz, badem gibi yağlı tohumlar, soya, susamda bulunur.
6. Folik asit ve B12 Vitamini: Enfeksiyonlara karşı korunmada önemlidir. Folik asit yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve özellikle ıspanakta bol bulunur. B12 vitamini hayvansal gıdalarda ; et, yumurta, balık, süt ve süt ürünlerinde bulunur.
7. Demir : Halsizilik, vücut direncinin azalması, hastalıklara yakalanma riskinin artması gibi sorunlarla baş etmek için önemlidir. Kırmızı et, yumurta, siyah üzüm, yeşil yapraklı sebzeler, pekmez önemli kaynaklarıdır.
8. Çinko : Birçok virüsün çoğalmasını engeller. Bağışıklık sisteminde çok önemli rolü vardır. Yumurta et ve sütte bol bulunur.
GÜÇLÜ KALMAK İÇİN HANGİ SEBZE VE MEYVELER TÜKETİLMELİ?
Domates
Turunçgil
Brokoli
Keten tohumu
Sarımsak ve soğan
Soya
Omega 3
Zencefil
Zerdeçal
Nar
Mürver
Brüksel lahanası
Pazı
Kırmızı biber
Peynir
Kaju
Yumurta
İstiridye
Ginseng
Gingko biloba
Tarçın
Altın mühür
Astragalus
Mum ağacı
Ve son olarak Bağışıklık siteminin kraliçesi diye bilinen ‘EKİNEZYA’;
Bağışıklığı güçlendirdiği yönünde isim yapmış bitkilerin başında gelir. Altın mühür veya çeşitli bitkilerle karıştırılıp veya tek başına çay olarak içilebilir. Papatya ailesine mensup olan bitkinin üst solunum yolu enfeksiyonlarını önlediği, iyileştirdiği ve iyi geldiği bilinir.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİREN BİTKİ ÇAYLARI
1. Karahindiba : Bu bitkiden yapılan çay vücuttan toksinleri atarak, hastalıkların daha kısa sürede geçmesi, bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve bulaşıcı hastalıklardan korunmak için içilmektedir. Aynı zamanda idrar söktürücü olduğundan vücudun susuz kalma ihtimalinden dolayı tüketim sıklığı ve miktarına dikkat edilmelidir.
2. Papatya Çayı : Papatya çayı yıllardır sinirleri yatıştırmak ve uykuya geçişi kolaylaştırmak için tüketilse de bu çayın bağışıklığa etkisi üzerine yapılan araştırmalar, papatya içinde bulunan kimyasalların makrofajlar ve B lenfositlerin üretimini ve dolayısıyla beyaz kan hücresi sayısını arttırarak bakteri, virüs ve mantar gibi bulaşıcı hastalıklara karşı vücudun direncini arttırdığı, bağışıklık sistemini güçlendirdiği yönünde sonuçlara sahiptir. Ancak papatya çayı uyku getirdiğinden dikkat gerektiren bir aktivite öncesi kullanılmamalıdır.
3. Ginseng Çayı: Yapılan araştırmalar ginseng çayının hem kırmızı hem beyaz kan hücresi sayısını arttırarak bulaşıcı hastalıklara karşı vücudu güçlendirdiğini gösteriyor. Genel olarak yan etkisi bulunmamakla birlikte çok nadir olarak bazı kişilerde uykusuzluğa yol açabilir.
4. Yeşil Çay:Yeşil çay içerdiği antioksidan maddeler sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir,serbest radikallerden korur ve iltihaplanmayı önler. Günde 2 bardak yeşil çay, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olacaktır.
5. Siyah Mürver ve Sarı Kantaron Çayı : Kanı temizler ve virüslere karşı vücudu korur.
6. Altın Mühür Çayı: Bağışıklık sistemini güçlendirir. Vücudu toksinlerden temizler. Antibakteriyel özelliğe sahiptir.
7. Mum Ağacı Çayı : Boğaz yaraları, öksürük, soğuk algınlığı ve grip için kullanılabilir. Antibiyotik özelliklere sahiptir.
Son olarak bağışıklık sistemi için benim de yeni tüketmeye başladığım bir karışımı sizinle paylaşacağım ;
1 yemek kaşığı balı, 1 çay kaşığı zencefil, tarçın ve zerdeçalla karıştırıp bir bardak sıcak suya atıp içiyoruz yada suya atmadan da tüketebilirsiniz.
İşe yaradığını siz de göreceksiniz
SONBAHARLARINIZ DA KIŞLARINIZ DA SAĞLIKLI KEYİFLİ OLSUN ….
Yazar : Sümeyye Şükran Özkeleş
