HİPERLİPİDEMİ VE BESLENME İLİŞKİSİ
Hiperlipidemi; kandaki bazı yağların değerlerinin yükselmesi demektir. Bu yağlar; kolesterol, trigliserit ve LDL kolesteroldür. Bu yağların içerisinde iyi kolesterol dediğimiz HDL kolesterol de bulunmaktadır.
Peki kanımızdaki bu yağlar ne anlama geliyor?
Kolesterol vücutta karaciğerde üretilir veya besinlerle vücuda alınır. Kötü kolesterol dediğimiz LDL kolesterol karaciğerde oluşan kolesterolü taşır. Damarlarda birikerek damarların daralmasına neden olur. Kalbe giden damarların daralmasıyla kalbe yeterince oksijen taşınamaz. Ve kalp krizi geçirme riskini artırır. İyi kolesterol dediğimiz HDL kolesterol, kolesterolün damarlarda birikmesini önler. Ve kalp hastalıklarına karşı koruyucu rol oynamaktadır. Kanımızda bulunan diğer yağ türü olan trigliserit ise LDL kolesterol gibi kalp hastalığı riskini artırmaktadır.
Kan yağlarımızın ideal ve yüksek değerleri nelerdir?
LDL kolesterolün 100 mg/dl’ den düşük olması ideal kabul edilirken 190 mg/dl‘ nin üzerinde olması çok yüksel kabul edilmektedir. Total kolesterolün 200 mg/dl’ den düşük olması ideal kabul edilirken 240 mg/dl‘ nin üzerinde olması yüksek kabul edilmektedir. Trigliseritin 150 mg/dl’ den düşük olması ideal kabul edilirken 200 mg/dl‘ nin üzerinde olması yüksek kabul edilmektedir. HDL kolesterolün ise 60 mg/dl’ den yüksek olması ideal kabul edilirken 40 mg/dl’ nin üzerinde olması düşük kabul edilmektedir.
Kan kolesterolünün yükselmesine sebep olan etmenler nelerdir?
- Diyet enerjisinin %35’ ten fazlasının yağlardan karşılanması, fazla kilolu olmak ve hareketsiz yaşam etkilemektedir.
- Kan yağlarının yükselmesini önlemek için hangi besinleri nasıl tüketmeliyiz?
- Sebze ve meyveler kabuklarıyla birlikte tüketilmeli.
- Haftada 2-3 kez kurubaklagil ve bulgur pilavı tüketilmeli.
- Beyaz ekmek yerine esmer ekmek ve kepekli ekmek tercih edilmeli.
- Süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünlerinin yağsız veya yağı azaltılmış olanları tercih edilmeli.
- Yağı azaltılmış çökelek ve lor peyniri tercih edilmeli.
- Bunun yanında yüksek tansiyon gelişen bireyler yemeklerini ve ekmeklerini tuzsuz tercih etmeliler.
- Kırmızı et yerine yağsız tavuk, hindi ve balık tercih edilmeli.
- Yemeklerde margarin ve tereyağı dışında kalp dostu olarak anılan zeytinyağı veya fındık yağı tercih edilmelidir.
- Sağlıklı pişirme yöntemleri tercih edilmeli.
- Günlük posa alımı 20-35 gram olmalıdır.
Uzak durmamız gereken besinler nelerdir?
Yumurta sarısı, doymuş yağlar, katı yağlar, margarin, kuyruk yağları, tereyağı, kaymak, krema, yağlı süt ve süt ürünleri, kırmızı et, sakatatlar, sucuk, salam, sosis, pastırma, ağır şekerli hamur tatlıları, kızartma şeklinde pişirilen tüm yiyecekler, çikolata, gofret, kakaolu yiyecekler, aşırı miktarda tüketilen ay çekirdeği, kabak çekirdeği, fındık, fıstık, ceviz gibi kuruyemişlerden uzak durmak kan yağlarının yükselmesini önlemektedir .
Mutlu bir yaşam için, sağlıklı beslenin
