aleynaaermis@gmail.com
HİNDİSTAN CEVİZİ YAĞI=MCT YAĞI MI?
Son günlerde toplumun büyük bir kesmi hindistan cevizi yağının, obeziteden Alzheimer hastalığına kadar yararlı bir yağ olduğunu düşünüyor. Bazı bireyler bu fikre katılırken bazıları ise katılmıyor. Hindistan cevizi yağı ile ilgili düşünceler yağın içeriğinden (doymuş yağ) kaynaklanıyor. Medyada sıklıkla gördüğümüz hindistan cevizi yağının içeriğini gerçekten iyi biliyor muyuz?
Hindistan cevizi yağı tokluk sağlayıp kilo kaybını sağlar mı?
İçeriğindeki orta zincirli yağ asitleri bildiğimiz oranda mı yoksa daha mı düşük?
Orta zincir trigliseridlerin (MCT) tüketilmesi ile besin alımını azaltabileceği ve tokluğu arttırabileceği iyi bilinmektedir. Medya, MCT’ye benzer sağlık yararlarını içerdiği ve ağırlık kaybı sağladığı iddaa edildiği için hindistancevizi yağı kullanımını desteklemektedir.
Hindistan cevizi yağı, gıda endüstrisi için uzun yıllardır önemli bir yenilebilir yağ olmuştur. Ticari ürünlerin rafine edilmiş hindistancevizi yağı ve son zamanlarda saf (rafine edilmemiş) hindistancevizi yağı olarak çeşitleri vardır. Dünyada, hindistan cevizi yağı üretimi gittikçe artmaktadır ve Hindistan, Sri Lanka, Filipinler, Polinezya ve Melanezin önemli oranda hindistancevizi ürünleri tüketen yerler arasındadır.
Hindistan cevizi yağının avantajlarından biri, oksidasyona ve polimerizasyona karşı dirençli ve pişirme için dengeli bir yağ olmasıdır. Fakat düşük dumanlanma noktası nedeniyle, aşırı derecede ısındığında potansiyel olarak kanserojen maddelerin üretilmesine neden olabilecek derin yağ kızartması için önerilmez.
Yüksek doymuş yağ asitleri içeriği nedeniyle hindistancevizi yağı diyette tereyağı, hurma yağı ve hayvansal yağlarla birlikte sınıflandırılmıştır.Son günlerde ise, hindistan cevizi yağının orta zincirli yağ asitlerine benzetilerek, doymuş yağ içerisindeki diğer gıdalarla karşılaştırıldığında insan sağlığına faydalı olduğu belirtiliyor.
Hindistan cevizi yağınun yağ asidi içeriği:
Laktozdan üretilen orta zincirli trigliseridlerin yapısı ile hindistancevizi yağında baskın olan trigliseridlerin yapısı, emilimi ve metabolizması farklıdır. Orta zincirli trigliserid yağları ağırlıklı olarak C8:0 ( kaprilik) ve C10: 0 (kaprik) yağ asitlerini içerir. Hindistan cevizi yağındaki ana yağ asidi laurik asittir (C12: 0). Laurik asit ya orta zincir ya da uzun zincirli bir yağ asidi olarak sınıflandırılabilir. Fakat, çoğunlukla (% 70 -% 75) şilomikronlarla absorbe edildiği için, sindirim ve metabolizma açısından uzun zincirli bir yağ asidi gibi davranır.
Orta zincirli trigliseridler (MCT), 6 ila 10 karbon atomlu yağ asidi trigliserididir ve saf MCT yağı, palmiye yağı ve hindistancevizi yağının hidroliz, filtreleme ve yeniden esterifikasyonuyla üretilmektedir. Obez bireylerde MCT tüketimi ile besin alımı azalır, enerji harcaması ve tokluk artar.
Yağlar çoğunlukla ince bağırsakta pankreatik lipaz tarafından sindirilir ve safra tuzları yardımcıdır. Fakat MCT’lerin sindirimi diğer yağlardan farklıdır. Sindirim sırasında, MCT orta zincirli yağ asitlerine (MCFA) dönüştürülür ve LCT gibi lenfatik sistemde şilomikronlar olarak taşınmak yerine portal venöz sistemde doğrudan taşınır.Orta zincirli yağ asitlerinin% 95’i doğrudan portal vene absorbe edilir.
Orta zincirli yağ asitleri,uzun zincirli yağ asitlerine göre daha fazla suda çözünürler ve misel oluşturmadan bağırsak içeriğinin sulu fazında çözünür hale gelirler, böylece daha hızlı absorbe olurlar. Daha kolay emildikleri için MCT’ler bazen total parenteral beslenmede yağ kaynağı ve kistik fibroz, çölyak hastalığı, crohn hastalığı, pankreatit ve yenidoğanlarda malabsorbsiyon gibi yağ emilim bozukluklarının tedavisinde kullanılır. MCT yağları, enerji kaynakları olarak atletler tarafından da popülerdir,
Orta zincirli yağ asitleri zayıf elektrolitlerdir ve nötr pH’da iyonize olurlar.Çözünürlükteki bu belirgin farklılık, C = 10 ve daha az zincir uzunluklarında ortaya çıkar ve bu nedenle laurik asit hariç tutulur.
Yağ asitleri trigliseritler halinde birleştirildiğinde, trigliseridlerin kendileri de orta zincir veya uzun zincir olarak adlandırılabilir. Orta zincirli trigliseridlerin toplam karbon sayısı C24: 0 ila C30: 0’dır. Hindistan cevizi yağı içerisindeki trigliseridlerin sadece% 4’ü bu boydadır.
Laurik asit içeren trigliseridlerin molekül ağırlığı daha yüksektir ve yalnızca C8 ve C10 zincirleri (orta zincirli trigliseritler) içeren düşük molekül ağırlıklı trigliseritlerden farklı şekilde metabolize olurlar. Orta zincirli trigliseridler uzun zincirli trigliseridlerden daha hızlı ve daha fazla hidrolize olur. Bu nedenle hindistancevizi yağının ya ağırlıklı olarak orta zincirli yağ asitleri ya da baskın olarak orta zincirli trigliseridleri içermesi düşünülmemelidir.
Son yıllarda medyada, kilo kaybı için hindistancevizi yağının MCT’ye benzer sağlık yararları olduğu belirtiliyor ve kilo kaybı için hindistancevizi yağı kullanımını teşvik ediliyor. Ancak MCT yağı ve hindistancevizi yağı aynı değil.Hindistan cevizi yağı MCT yağıyla aynı oranda olmasa da diğer bitkisel yağlara göre tokluk sağlayıcı özellik taşıyabilir, ama bu özelliklerin ortaya çıkabilmesi için belli miktarda hindistan cevizi yağı tüketilmesi gerekir. Hindistan cevizi yağı, MCT yağına göre daha az MCT içerir bu nedenle etkileri daha azdır. Uzun zincirli yağ asitleri kaynağı yağlar yerine hindistan cevizi yağının kullanılması olumlu sonuçlar verebilir.
Sağlıklı günler dilerim,
Diyetisyen Aleyna ERMİŞ
aleynaaermis@gmail.com
KAYNAKLAR
Kinsella R., Maher T., Clegg M.E., Coconut oil has less satiating properties than medium chain triglyceride oil, Physiology & Behavior 179 (2017) 422–426
Eyres L., Eyres M., Chisholm A., Brown R., Coconut oil consumption and cardiovascular risk factors in humans, Nutrition ReviewsVR Vol. 74(4) (2016) 267–280
Food Quality Research Unit, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM), Kuala Lumpur, Malaysia.
Thalheimer J., Coconut Oil , Today’s Dietitian (2016) Vol. 18, No. 10, P. 32
