Glutensiz Diyet Sağlık İçin Bir Gereklilik Mi? – Gülsüm KESKİN

GLUTENSİZ DİYET

  Diyet denildiğinde akla ilk gelenler her ne kadar kısıtlamalar ve yasaklamalar olsa da aslında diyet; bireyin yaşına, cinsiyetine, kilosuna, boyuna, fizyolojik durumuna ve beslenme alışkanlıklarına uygun sağlıklı,yeterli ve dengeli beslenmedir. Yani birey normal kilosundaysa, herhangi bir besin kısıtlamasını gerektirecek bir hastalığı yoksa herhangi bir besinin veya besin grubunun kısıtlanmasına,diyetten çıkarılmasına gerek yoktur.Tabi burada bahsettiğimiz besinler basit şeker gibi boş kalori kaynakları değil unutma :))

   Son yıllarda çokçapopüler olan glütensiz diyete geçmeden önce kim bu kötü çocuk gluten bi tanıyalım.

GLUTEN NEDİR?

    Gluten;buğday,arpa,çavdar gibi tahıllarda bulunan yulafa da kontaminasyon yolu ile bulaşabileceği düşünülen hamurun kalitesininin belirlenmesinde esas alınan bir proteindir. Isıya dayanıklı,bağlayıcı ve uzatma maddesi olarak hareket etme kapasitesine sahip ve geliştirilmiş doku, nem tutma özelliklerine sahip olması nedeniyle ve lezzet verici olarak işlenmiş gıdalarda bir katkı maddesi olarak yaygın  kullanılır. Yani glüteni beslenmeden çıkarmak sadece ekmeği, makarnayı yememek anlamına gelmiyor. Bu noktada gluten hassasiyeti olanların etiket okuma alışkanlığı kazanmaları hastalık semptomlarını azaltmada oldukça önemlidir.

GLUTEN İÇEREN BESİNLER NELERDİR?

• Buğday, arpa, çavdar, yulaf unundan yapılan bütün hamur işleri
• Ekmek
• Bulgur
• Makarna
• Şehriye
• Ketçap
• İşlenmiş et ürünleri
• Soslar
• Paketli ürünler(etiket bilgisi okunmalı)

GLUTENSİZ BESLENME- ZAYIFLAMA MESELESİ

    Glutensiz diyetin gluten içeren besinleri diyetten elimine etmek olduğunu artık biliyoruz.Peki bu diyet nasıl popüler oldu hiç merak ettiniz mi?Ya da yapılan popüler diyetler bilimsel açıdan ne kadar güvenilir biliyor muyuz?Özellikle fazla kilolu olan bireyler hızlı zayıflamak adına medyada sıkça duyulan bilgisiz kişilerin önerdiği popüler diyetleri sıkça kullanmaktadırlar.Her ne kadar glütensiz beslenmede hızlı kilo vermek kişilere cazip gelse de sağlıklı bir kilo verme biçimi değildir.Kısa dönemde başarılı bir diyet olmasının sırrı aslında beslenmeden glüteni çıkarmak değil tahıl tüketmeyerek kalori kısıtlaması yapılmasıdır.Günde bir adet beyaz ekmek tüketen veya çokça makarna yiyen bir birey diyetinden bunları çıkardığında zayıflaması oldukça doğaldır. Gluten siz diyette tahıl grubu tüketilmeyip protein alımı artırıldığında posadan ve b grubu vitaminlerinden eksik kalınılabilir. Her ne kadar halk arasında karbonhidratlar evin haylazı proteinler evin uslu çocuğu gibi görünsede protein fazlasının da yağa dönüştüğü, idrarla kalsiyum atılımını artırdığı bununda kemik mineralizasyonunu olumsuz etkilediği göz ardı edilmemeli. Ayrıca glütensiz beslenmek adına marketlerden alınan paketlenmiş glütensiz ürünlerin ekstra yağ ve şeker içerdiği unutulmamalıdır.

ÇÖLYAK HASTALARININ REÇETESİ:GLUTENSİZ DİYET

    Çölyak hastalığı,genetik olarak yatkın kişilerin diyetlerinde glütene maruz kalmaları sonucuince bağırsak villuslarında inflamasyona neden olan bir hastalıktır.Diyetlerinden gluten çıkarılmadığı sürece bağırsaklarda oluşan doku hasarı sonucu besinlerin emilimi tam olarak gerçekleşemez.Bu nedenle çölyaklı kişilerin glütensiz bir beslenme biçimini yaşam tarzı haliine getirmeleri şarttır. Çölyak hastalığı için mevcut olan tek tedavi, glutensiz diet’e ömürboyu bağlılıktır.Hastalığa ait bulgular bazen hafif seyrettiği bazen de fark edilemediği için tanı gecikebilmektedir.Eğer kişide tahıl tüketiminden sonra gerçekleşen karın ağrısı, şişkinlik, kötü kokulu yağlı ishal veya kabızlık, kilo kaybı veya kilo alamama, gecikmiş ergenlik, boy kısalığı, kansızlık gibi sorunlar varsa bir gastroenteroloji uzmanı ile görüşmesinde faydavar. Gastroenteroloji uzmanı bireye çölyak tanısı koyduğunda kişinin diyetisyeni ile birlikte dengeli ve sürdürülebilir bir beslenme planı oluşturması şarttır. Çölyak tanısı alan kişi eğer çocuksa mutlaka büyüme gelişmesinin de izlenmesi gerekir.

    Sonuç olarak; sağlıklı, dengeli ve düzenli beslenmek sadece zayıflama ve hastalıklarda olması gereken bir durum değil yaşam kalitesinin artırılması adına bir zorunluluktur. Herhangi bir hastalığı olmayan bireyin zayıflama adına belirli besinleri diyetinden çıkarması sadece kısa vadede çözüm sağlar.Uzun vadede sağlıklı ve fit olmak popüler diyetlerle değil uzman kişiler tarafından hazırlanan kişinin bireysel özelliklerine uygun ve sürdürülebilir olan kişiye özel bir diyetle mümkündür.

Unutmayın siz çok özelsiniz diyetinizde size özel olmalı:))

Sağlıklı günler.