GERÇEKTEN AÇ MISINIZ ?
Yemek yiyeli yarım saat bile olmamışken canınız bir şeyler yemek istiyor mu?
Mutsuzsunuz, üzgünsünüz veya bir sıkıntınız var ve ilk yöneldiğiniz şey belli başlı besinler mi?
Yemek yediğiniz zaman diliminde bir anlık haz ve mutluluğa ulaşıyor fakat belli bir süreden sonra bu duygu yerini mutsuzluğa ve pişmanlığa bırakıyor mu?
Bu gibi soruların cevaplarına ‘evet’ diyorsanız bu durum duygusal yani psikolojik açlığın bir işaretidir. Gerçekte ihtiyacımızın olmadığı halde o anki ruh halimizin bizi yemeğe yönlendirmesiyle bilinçsizce tükettiğimiz besinlerle oluşan açlığa ‘duygusal açlık’ olarak ifade edilir. Fakat istenilen durum duygusal açlık değil, biyolojik olarak nitelendirdiğimiz fiziksel açlıktır.
DUYGUSAL AÇLIK VE FİZİKSEL AÇLIK ARASINDAKİ FARKLAR
Fiziksel açlıkta kişinin karnında guruldama, aşınma olur fiziksel belirtiler verir. Duygusal açlıkta böyle bir şey olmaz ve aniden başlar.
Fiziksel açlıkta kişi doygunluğa yedikçe ulaşırken duygusal açlıkta ne kadar yerse yesin doygunluğa ulaşmaz.
Fiziksel açlıkta kişi bekleyebilir ancak duygusal açlık hissedenler hemen yeme ihtiyacını giderken isterler ve hemen yemeğe yönelirler.
Fiziksel açlıkta yemeyle ilgili kişi ne yiyeceğinin planını yaparken duygusal açlıkta bir plan olmaz. Kişi ne bulursa onu yer ve doymak bilmez.
Fiziksel açlıkta mideyi doyurmak mideden beyine giden uyaranlarla olurken duygusal açlıkta mide ile beyin arasında bir bağlantı söz konusu değildir.
Fiziksel açlıkta kişi meyve yiyerek de açlığını giderebilirken duygusal açlıkta daha çok kalori tutan besinlere yönelim olur.
Fiziksel açlıkta kişi ufak bir atıştırmaya doygunluk hissederken duygusal açlıkta aparatif araştırmalar doygunluk vermez.
DUYGUSAL AÇLIKLA BAŞA ÇIKABİLME ÖNERİLERİ
Kişinin kendini iyi hissetmesi için kesinlikle ne yaptığını bilmesi gerekir.
İşe ilk duygusal açlığın farkında olarak kişiyi bu davranışa iten nedenlerin ne olduğunu bulmaya çalışarak başlanılmalıdır.
Aç olmadığımızı bildiğimiz halde kendimizi yeme telaşında gördüğümüzde farklı aktivitelere yönelmeliyiz. Mesela yürüyüş yapmak, kitap okumak, zihninizi boşaltabileceğiniz başka aktiviteler gibi..
Bunları yaptım ama hala kendimi bir yeme telaşesi içinde buluyorum diyorsanız abur cubur, fastfood, yüksek karbonhidratlı besinler yerine daha sağlıklı besinler tercih edilmelidir (örneğin kuru yemiş,meyve…) ve bir diyetisyen veya bir psikolog tarafından yardım alınıp bu konuda önlem alınmalıdır..
Önemli olan yediklerimizde dengeyi tutturabilmektir. Çünkü bu dengenin bozulması ileride yaşayacağımız kilo almalara ve bunun eşiğinden gelen depresyonlara sebep olacaktır. Yemek biyolojik bir ihtiyaçtır duygusal açlığın bir sonu yoktur. Bu yeme isteğini kontrol etmeyi ve dengeyi kurmayı öğrenmeliyiz.
Kırklareli Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğrencisi Nesibe ÇAKICI
