Fibromiyalji ve Beslenme – Ecem Özge UÇAR

Bir Türlü Uyanamayanlardan mısınız ? 

Fibromiyalji, uyku bozukluğu, yorgunluk, genel iskelet sistemi ve kas ağrıları ile kendini belli eden kronik bir ağrı hastalığıdır.Genetik etkenler, bakteri veya virüs maruziyetleri ve stres sonucu ortaya çıkabilse de kimi zaman etiyolojisi belirlenememektedir. Semptomlar arasında kronik baş ağrısı, depresyon, anksiyete, irratbl barsak sendromu, huzursuz bacak sendromu, kronik yorgunluk, irratbl mesane sendromu gibi durumlar yer almaktadır. Fibromiyalji tedavisinde nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar, kas gevşeticiler, analjezikler, antidepresanlar ve antiepileptik ilaçlar kullanıldığı gibi akupunktur, masaj, kaplıca tedavisi, egzersiz gibi nonfarmakolojik yöntemler de kullanılmaktadır. Fibromiyalji için spesifik bir beslenme tedavisi yoktur. Verilebilecek beslenme tavsiyeleri daha çok semptomları iyileştirmek ve kişinin yaşam kalitesine arttırmaya yöneliktir.

Hastanın irratbl barsak sendromu fibromiyaljiye eşlikediyorsa (yaygın bir durumdur) gaz yapıcı besinler ve diyare ile şişkinliğe sebep olacağı düşünülen besinler diyetten çıkarılır. Gaz yapan besinler lahana,soğan, karnabahar başta olmak üzere çiğ sebzeler, süt ve süt ürünleri ve kurubaklagillerdir. Ancak her hasta bu konuda kendine özgüdür. Hasta kendisine kötü gelen, fibromiyalji semptomlarını tetikleyen veya barsak sorunlarına sebep olduğunu düşündüğü besinleri beslenme planından çıkarmalıdır. Probiyotik ürünler irratbl barsak semptomlarının düzenlenmesi için diyete eklenmelidir.Gerekli görüldüğü durumlarda probiyotik takviyesi tavsiye edilebilir.

Antii flamatuar etkiyi desteklemek için beslenmede antioksidanların yeri önemlidir. Kırmızı meyveler, narenciyeler, elma, brokoli,domates, yeşil çay, havuç, ıspanak, mısır, ceviz, badem ve balık gibi antioksidan kaynaklar diyete eklenmelidir. Posalı yiyecekler ve özellikle posalı sebzeler barsak problemlerinin önüne geçer. Kişi kendine iyi geldiğini düşündüğü sebze ve meyveleri diyetinebolca eklemelidir.

Vegan Beslenme 

Omega 3 yağ asidi kaynakları yine vücut için antiinflamatuar özellikleri sebebiyle diyette bolca yer almalıdır. Alımın yetersiz görüldüğü durumlarda suplementasyon tavsiye edilmelidir. Bazı çalışmalar vegan beslenmenin fibromiyalji semptomlarını azalttığına dair bulgular içermektedir.Bu etkiler kesin değildir. Vegan beslenen fibromiyalji hastalarının vitamin mineral yetersizlikleri yaşama olasılığı çok daha yüksektir. Vegan olan ya daolmayan tüm fibromiyalji hastalarında düzenli olarak vitamin mineral yetersizlikleri araştırmalıdır.

Fibromiyalji hastalarında genel olarak semptomları tetiklediği için monosodyum glutamat, tatlandırıcılar, koruyucu içeren besinler ve hazır paketli gıdalar diyetten çıkarılır.

Egzersiz

Düzenli egzersiz fibromiyalji hastaları için önemlidir.Egzersizler kişiyi zorlamadan, hafif yapılmalıdır. Günde ortalama 30-40 dakikalık hafif tempolu yürüyüş eklem ve kas ağrılarına iyi gelerek depresyon gibi olası semptomları da önleyebilmektedir..

Fibromiyalji’de her hasta için kendi semptomlarına göre,kendisine iyi veya kötü gelen besinleri gözlemlemesine göre beslenme tedavisi uygulanır. Hastalarda migren ataklarının veya diğer semptomların sadece beslenmeye göre değil çevre koşullarına ve strese göre de ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır. Fibromiyalji direkt olarak beslenmeyle çözülebilen bir hastalık değildir ve spesifik bir tedavi diyeti yoktur. Hasta, genel sağlıklı beslenme kurallarına uymalı, beslenmesini düzene oturtmalıdır. Düzenli beslenm eve ara öğün tüketimi fibromiyalji hastaları için önemlidir. Hastanın vitamin mineral eksiklikleri sık sık kontrol edilmelidir. Hekimiyle koordineli bir şekilde gerekli görülen durumlarda vitamin, mineral ve probiyotik suplementasyonları hastaya uygulanmalıdır.

Kaynak

M.E. Tüfekçi Alphan, Hastalıklarda Beslenme Tedavisi, Hatipoğlu Basım ve Yayım, Ankara, 2014.