DİYABET
Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen tıp dilinde diabetes mellitus olarak geçen diyabet hastalığI, pankreastan salınan kan şekerinin kullanımını düzenleyen insulin hormonu salınımının tamamen ya da kısmen yetersizliği ya da işlevini görmemesi sonucu ortaya çıkan hiperglisemi ile karakterize hastalıktır. Besinler vücudun başlıca yakıtı olan şekere dönüşmek üzere parçalanırlar. Sağlıklı bireylerde kana geçen şeker insulin hormonu ile hücrelere taşınır. Diyabet olan kişilerde ise insulin hormonu yetersiz veya etkisizdir . Bu yüzden kandaki glikoz hücrelere taşınamaz ve kan şekeri yükselir. İnsülin kan-glikoz-hücre arasında taşınımı sağlayan protein yapılı hormondur.
İnsülinin yetersizliği ya da etkisiz olması sonucu ortaya çıkan diyabet hastalığı 2 çeşittir.
DİYABET ÇEŞİTLERİ
- Tip 1 Diyabet (Çocuk ve adölesan )
- Tip 2 Diyabet (Yetişkinlerde görülen ,+40y)
Araştırmalara gore Türkiye’de 20 yaşın üzerinde bireylerin %13,7 ‘ sinde diyabet bulunmaktadır. (1)
TİP 1 DİYABET : Juvenil tip diyabet olarak da isimlendirilir. Bu isim tip 1 diyabetin çocuk ve gençleri etkilemesinden dolayı verilmiştir. İnsüline bağımlı diyabet de denilir. İnsülin ya hiç yoktur ya da etkisizdir. Bu nedenle hastaya insulin tedavisi gereklidir.
TİP 2 DİYABET
Tip 2 diyabetli hastalar tüm diyabet hastalarının yaklaşık
%90-95’idir. Genellikle kırk yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Obezite ve genetic faktörler Tip 2 Diyabette etkin role sahiptir.
DİYABETTE TEDAVİ
- Farmakolojik ( ilaç ) desteği
- Fiziksel aktivite
- Nutrisyonel tedavi ( dengeli bir diyet )
Diyabette Diyet Önerileri
- Beyaz ekmek , pirinç gibi besinler yerine daha çok tam buğday ekmeği, bulgur ve tam tahıllı besinleri tercih ediniz .
- Çayınıza ya da içeceklerinize şeker atmadan içiniz.
- Asla kola, gazoz içmeyiniz
- Basit şekerler yerine nişasta gibi kompleks şeker içeren besinler tüketiniz ki kan şekeri dengede kalsın.
- Fazla yağlı tüketmeyiniz.
- Reçel , hamur tatlıları tüketmeyiniz. Bunları tüketmek yerine günde 2- 3 meyve tüketebilirsiniz
- Canımız istediyse sütlü tatlı haftanın 2 günü tüketilebilir.
- Günde 2-3 porsiyon süt- yogurt ayran tüketilebilir. Yağsız kısmından tüketiniz.
- Öğünlerinizi 3 ana ve 3 ara öğün olmak üzere sık sık azar azar tüketiniz.
- Şekerli bir besin örneğin meyve tüketiyor isek yarım bardak yogurt ya da 1 bardak ayran ile tüketmek daha sağlıklı olacaktır.
- En yakın sağlık kuruluşunda mutlaka düzenli olarak kontrollerinizi yaptırınız.
Diyetisyen Esma HELLİ
