DİYET POSASINA BİR BAKIŞ ATALIM
Diyet posası, besinlerin bir bileşeni olarak insan vücudunun sindiremediği veya kan dolaşımına emilimini yapamadığı kompleks karbonhidratlara verilen isim olarak tanımlanmaktadır.
Fiziksel ve fizyolojik fonksiyonları, gastrointestinal yoldaki farklı lokal ve sistemik etkileri nedeni ile beslenmede ve diyet tedavisi için özel bir yeri vardır.
Posa içeriği yüksek besinler sırasıyla, kurubaklagiller, sert kabuklu meyveler, kepeği ayrılmamış tahıl ürünleri, sebzeler ve meyvelerdir.
Diyet posası kimyasal, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerine göre sınıflandırılmaktadır. En temel sınıflandırma çözünür ve çözünmez posadır.
Çözünür posa: Pektik ögeler, sakızlar, β glukan yapıdaki polisakkaritler, yulafta daha çok bulunan musilajlar ve kurubaklagilde daha çok bulunan dirençli nişasta suda çözünür posa türleridir ve tüm diyet posasının %15-50’sini oluştururlar. Bunlar ince bağırsakta sindirime uğramadan geçerek kalın bağırsak mikroflorası tarafından kolayca fermente edilir.
Çözünmez posa: Sellüloz, hemisellüloz ve lignin suda çözünmez posa türleridir ve tüm diyet posasının çoğunu oluştururlar. Bunlar bitki hücre duvarlarının yapısında yer alırlar. Tam buğday unundan yapılmış ürünler, buğday ve mısır kepeği, meyve kabukları ve kök sebzeler dahil (karnabahar, yeşil fasulye ve patates gibi) birçok sebzeler çözünmez posa içerir. Çözünmez posa ise jel oluşumu ve fermantasyona katkı da bulunur.
Posanın sağlık üzerine etkilerine göre de çeşitli tanımlar yapılmaktadır. Fonksiyonel posa bunlardan biridir.
Fonksiyonel posa insanlarda fizyolojik faydalı etkileri olan sindirilmeyen bir karbonhidrattır. Posa birçok hastalıkla ilişkilidir. Diyette yeterli düzeyde olması sağlıklı yaşamın sürdürülmesi ve bazı hastalıklardan korunmak için önemlidir. Aynı zamanda bazı hastalıkların beslenme tedavisindeki yeri ve önemi tartışılamaz.
Sağlıklı yaşamın sürdürülmesi ve hastalıklardan korunmak için diyet posası doğal besinlerden alınmalıdır. Böylece; gereksinim olan besin ögeleri ve besin ögesi olmayan ögeler (örneğin; prebiyotikler, fitoestrojenler) de vücuda alınmış olmaktadır.
- Kontipasyonu önler
- Kolorektal kanser riskini azaltır
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Kardiyovasküler riski azaltır
- Diyabet riskini azaltır
- Obeziteyi önler
Günlük Alınacak Diyet Posa Miktarı :
Yetişkinler için; 25-30 g/gün veya 10-13g /1000 kkal
Çocuklar (> 2 yaş) için; Yaş+ 5 g/gün ‘dir.
Diyetisyen MİNE TÜRK
