DEMİR EKSİKLİĞi NEDİR ?
Normal bir bireyin vücudunda bulunan 3-5 gr demirin kanda bulunan kısmının çoğunluğu hemoglobin bileşimindedir. Hemoglobine rengini veren ise kırmızı kan hücreleridir. Demirin insan vücudundaki en önemli işlevi akciğerlerden hücrelere oksijen ve hücrelerden akciğerlere karbondioksit taşınmasıdır.
Demir vücutta üretilemediği için besinlerle alınmak zorundadır ve vücutta serum ferritin şeklinde depolanabilir. Ancak yeteri kadar demir alınmazsa depo tükenir, kan hücrelerinin (alyuvarlar) sayısı azalır ve hemoglobin miktarı düşer. Dolayısıyla dokulara taşınan oksijen miktarında azalma gerçekleşir. Vücutta depolanan demir kalmadığından dolayı serum ferritin düşer ve anemi rahatsızlığı ortaya çıkmaktadır.
Demir Eksikliğinin Nedenleri Nelerdir ?
*Tahıla dayalı diyetlerle beslenmek ve etleri diyetlerde az bulundurmak.
*Demirin barsaklardan emilimini engelleyecek süt, yoğurt ve tahıl gibi besinleri fazla tüketmek.
*Uzun süren ishaller, kronik enfeksiyonlar ve sindirim sisteminde yaşanan bozukluklardan dolayı emilimin bozulması.
*Çocukluk çağındaki artmış gereksinimin karşılanamaması.
*Kadınlarda yaşanan adet kanamaları.
*Ağrı kesici ilaçların sürekli kullanılması.
*Çocukluk ve adölesan dönemde altta yatan bir çölyak emilim bozukluğu, parazitler veya altta yatan kanama.
*Yemekle birlikte çay, kahve tüketiminin fazla olması.
Demir Eksikliği Belirtileri
*Bedensel ve zihinsel performansta azalma.
*Tırnakların kaşık şeklini alması ve kolay kırılması.
*Toprak ya da kil yeme isteği.
*İştahsızlık, huzursuzluk, halsizlik, çabuk yorulma, daha ileriki durumlarda nefes darlığı.
*Baş dönmesi, kulak çınlaması.
*Ağız kenarlarında oluşan çatlaklar.
*Enfeksiyonlara karşı direncin azalması.
*Çocuklarda büyüme gelişme geriliği, okul başarısında düşme, dikkat dağınıklığı, unutkanlık, öğrenme güçlüğü.
*Çabuk üşüme, özellikle el ve ayaklarda yaşanan soğukluk.
DEMİR EKSİKLİĞİ İÇİN 5 BESLENME ÖNERİSİ
*Özellikle kırmızı et başta olmak üzere demir içeren besinlerin yanında kalsiyum içeren süt ve türevlerini tüketmeyin. Bu şekilde tüketim demirin emilimini negatif yönde etkileyecektir.
*Demir emilimini artırmak adına demir içeren besinlerle birlikte C vitamini tüketmeye özen gösterin.
Haşlama ya da ızgara kırmızı et yanında bol limonlu bir salata ile etten aldığınız demiri artırabilirsiniz.
*Kahvaltınızda yumurta varsa yanında çay tüketmemeye çalışın.
*Çay ve kahveyi yemeklerden en az 2 saat sonra tüketin.
*Non hem demirden olan kuru kayısı, kuru üzüm, şeftali, hurma, armut, fasulye, pancar, patates, pekmez, kurubaklagiller ile hem demirden olan balık, yumurta gibi yüksek demir içeren yiyecekleri diyetinizde bulundurmaya özen gösterin. Ayrıca hem demirin diyetteki emilim oranı non hem demirden çok daha yüksektir.
