D Vitamini ile İlgili Bilmemiz Gerekenler
D vitamininin deride sentezlenen kolekalsiferol (vitamin D3) ve besinlerle alınan ergokalsiferol (vitamin D2) olmak üzere iki kaynağı vardır. D2 ve D3 vitaminin her ikisi de aynı yolla metabolize olduğu için ortak bir isimle, D vitamini olarak adlandırılır. Normal koşullar altında insan vücudunda bulunan D vitaminin %90-95’i güneş ışınlarının etkisi ile deride yapılır. Ultraviyole B (UVB) ışınlarının yer yüzeyine ulaşmasını engelleyen herhangi bir neden veya insan derisine geçişini engelleyen herhangi bir durum D vitamini eksikliği ile sonuçlanır. Yine derideki melanin pigment yoğunluğu UVB ışınlarını aşırı derecede absorbe ederek D vitamini sentezini azaltır. Güneş ışığı D vitamini yapımı için temel kaynaktır ve yeterince faydalanılırsa ek D vitamini almaya gerek yoktur.
Sağlıklı ve düzenli bir beslenme planına sahip olsanız bile, yeterli miktarda D vitamini almamanız ciddi sorunlara neden olabilir.
[vc_cta h2=”D Vitamini Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?” style=”flat” color=”violet” “bottom-to-top” =”true”]
- Aşırı terleme : Yeni doğan bebeklerde D vitamini eksikliği olup olmadığını söylemek zordur. Ancak terli bir alın bu durumun ilk belirtisi olabilir. Söz konusu belirti yetişkinler için de geçerlidir. Fiziksel aktivite seviyesi değişmese bile sürekli olarak sırılsıklam terleme oluyorsa ve vücut sıcaklığı 37 C⁰ ‘ ye yakınsa, D vitamini eksikliği ile karşı karşıya olunabilir.
- Güçsüzlük : Harvard araştırmacıları, D vitamini takviyesiyle kas kontrolü arasında bir bağ olduğunu söylüyorlar. Araştırmaların sonucuna göre 60 yaş üzeri insanlar arasında D vitamini takviyesi alanların, D vitamini takviyesi almayanlara kıyasla %20 daha az düştükleri gözlemlenmiş. Kasların D vitaminine bağlı olarak zayıflaması ise 6 aylık bir D vitamini takviyesi ile giderilebiliyor.
- Kemik Ağrıları: Özellikle güneşin kendini fazla göstermediği kış aylarında D vitamini eksikliğine bağlı olarak kemik ağrısı görülme riski artar. Bu kemik ağrıları eklem ağrılarından farklı olarak tüm vücut genelinde hissedilebilir ve ağrılara halsizlik eşlik edebilir. Eğer D vitamini eksikliği uzun süre devam ederse yetişkinler “osteomalazi” adı verilen kemik yumuşaması, çocuklarda ise “raşitizm” görülebilir.
- Kasların Zayıflaması: D vitamini eksikliği vücudumuzdaki kas dokusunun büyük bölümünü oluşturan ve iskelet kasları olarak adlandırılan kasların zayıflamasına yol açabilir.
- Soğuk Algınlığı: Çocuğunuz sık sık soğuk algınlığı yaşıyorsa bunun nedeni D vitamini eksikliği olabilir. Yapılan araştırmalar D vitamini eksikliği olan çocuklarda üst solunum yolları enfeksiyonlarının daha çok görüldüğünü ortaya koyuyor.
- Depresyon: D vitamini eksikliğinde görülen depresyon çok şiddetli olmayabilir ve daha çok kendinizi “nedensiz olarak hüzünlü hissetmeniz olarak” tanımlanabilir. Bunun nedeni, beyinde üretilen ve ruh halinin düzenlenmesinde kullanılan serotonin seviyesinin D vitamini eksikliğine bağlı olarak düşmesidir.
- Kronik ağrılar : D vitaminine bağlı olarak kemiklerde meydana gelen ağrıların fark edilmesi, yani bu ağrıların D vitamini eksikliğinden kaynaklandığının teşhisi çoğunlukla zordur. Bu eksiklikte eklemlerde ve kemiklerde ağrılar meydana gelebilir. Hatta kireçlenme ve fibromiyalji teşhisi konulan kişiler, gerçekte D vitamini eksikliği çekiyor bile olabilirler.[/vc_cta]
[vc_cta h2=”D Vitamini İhtiyacını Karşılamak İçin Güneşten Nasıl Faydalanabilirim?” style=”flat” color=”turquoise” css_animation=”bottom-to-top” “true”]
Cildinizin D vitamini üretebilmesi için direkt olarak güneşte kalması gerekiyor. İç mekanlardaki, gölge bölgeler veya camdan gelen güneş ışınları pek işe yaramıyor.
Bulutlu havalar, ten renginin koyu olması güneşin D vitaminine çevrilmesini olumsuz yönde etkileyen diğer faktörler.
Cildin yeterince D vitamini üretebilmesi için uzmanların önerisi vücudun büyük bir kısmını (kollar, bacaklar, sırt bölgesi gibi) güneş kremi sürmeden 10-15 dakika güneşe göstermek. Haftada 3-4 gün bu uygulamayı yaparsanız vücudunuz ihtiyacı olan D vitaminini üretecektir.
10-15 dakika yeterli ve daha fazla güneşte durmak daha fazla D vitamini üretileceği anlamına gelmiyor.[/vc_cta]
[vc_cta h2=”Çağla Bekirmustafaoğlu” style=”flat” color=”vista-blue” “bottom-to-top” “true”]Hasan Kalyoncu Üniversitesi- Beslenme ve Diyetetik [/vc_cta]
