ÇÖREK OTU VE BİLEŞENİ TİMOKİNON’UN SAĞLIĞA ETKİLERİ
Timokinon, çörek otunun(Nigella Sativa) uçucu yağından elde edilen doğal antioksidan özelliğe sahip fenolik bileşiktir.
Antimikrobiyal, antioksidan ve antikanserojen etkiye sahip olan timokinonun toksik etkisi ancak çok yüksek dozlarda alındığında görülmektedir.[1]
Timokinon COX(siklooksijenaz) ve LO(lipooksijenaz)’yu engelleyerek, ROS oluşumunu ve sitokin üretimini azaltarak antiinflamatuar etki gösterir. [1, 2]
Timokinon aynı zamanda damar endotel büyüme faktörü(VEGF) blokörüdür. Böylece hücre çoğalmasını, koloni oluşumunu engelleyerek antianjiyogenik etki gösterir.[3]
Çalışmalarda timokinonun hiperlipidemi ve/veya dislipidemi ve ilişkili komplikasyonların tedavisinde rolü olduğu bildirilmiştir.[4]
Timokinonun kıkırdak/kemik dokuda koruyucu etkilere sahip olduğu görülmektedir.[5]
Gıda teknolojisinde çörek otu fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik bozulmaları önlemek için bitkisel kaynaklı koruyucu katkı maddesi olarak da kullanılmaktadır.[6]
Psöriazisli hastalarda çörek otunun merhem ve kapsül formlarının bir arada kullanımı ile iyileşme sağlandığı bildirilmiştir.[7]
Bethanechol ile uyarılan gastrik asit sekresyonunu azaltan çörek otu gastroprotektif bir etkiye sahiptir.[8]
CD3+ ve total lökosit değerlerinde artışla çörek otunun bağışıklık sistemini güçlendirici etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.[9]
KAYNAKÇA
1. GÜZELSOY, P., S. AYDIN, and N. BAŞARAN, Çörek Otunun (Nigella Sativa L.) Aktif Bileşeni Timokinonun İnsan Sağlığı Üzerine Olası Etkileri. Journal of Literature Pharmacy Sciences, 2018. 7(2): p. 118-135.
2. Khalife, K. and G. Lupidi, Nonenzymatic reduction of thymoquinone in physiological conditions. Free radical research, 2007. 41(2): p. 153-161.
3. Dragoni, S., et al., Vascular endothelial growth factor stimulates endothelial colony forming cells proliferation and tubulogenesis by inducing oscillations in intracellular Ca2+ concentration. Stem Cells, 2011. 29(11): p. 1898-1907.
4. Darakhshan, S., et al., Thymoquinone and its therapeutic potentials. Pharmacological research, 2015. 95: p. 138-158.
5. Vaillancourt, F., et al., Elucidation of molecular mechanisms underlying the protective effects of thymoquinone against rheumatoid arthritis. Journal of cellular biochemistry, 2011. 112(1): p. 107-117.
6. Bulca, S., ÇÖREK OTUNUN BİLEŞENLERİ VE BU YAĞIN VE DİĞER BAZI UÇUCU YAĞLARIN ANTİOKSİDAN OLARAK GIDA TEKNOLOJİSİNDE KULLANIMI. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2014. 11(2): p. 29-36.
7. Ahmed Jawad, H., Y. Ibraheem Azhar, and I. Al-Hamdi Khalil, Evaluation of efficacy, safety and antioxidant effect of Nigella sativa in patients with psoriasis: A randomized clinical trial. J Clin Exp Invest www. jceionline. org Vol, 2014. 5(2).
8. Topal, A. and F. Celebi, Effects of Nigella sativa aqueous extracts on gastric acid secretion in isolated rat stomach. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg, 2011. 17(4).
9. Kaya, M.S., M. Kara, and H. Özbek, Çörek otu (Nigella sativa) tohumunun insan hücresel bağışıklık sisteminin CD3+, CD4+, CD8+ hücreleri ve toplam lökosit sayısı üzerine etkileri. Genel Tıp Dergisi, 2003. 13(3).
Diyetisyen Kader Akcan
