DEMİR YETERSİZLİĞİ ANEMİSİ
Baş dönmesi,yorgunluk,iştahsızlık,kısa nefes alıp verme,tırnak incelmesi sorunlarından mı yakınıyorsunuz?
Dikkatli olmanız gereken bir süreçte olabilirsiniz.Çünkü bu saydığım sağlık problemleri demir yetersizliği anemisinin başlıca belirtilerindendir.Ülkemizde demir yetersizliği anemisi olguları çocuklarda ,gebe ve emzikli kadınlarda sık görülmektedir.Köysel bölgelerde yapılan bazı araştırmalarda,doğurganlık çağındaki gebe kadınların %40-68’inde,gebe olmayanların ise %10-40’ında anemi görüldüğü rapor edilmiştir.Ulusal beslenme-sağlık araştırmasına göre 0-5 yaş grubu çocukların yarısı,5 yaş üstü kadın nüfusunun %28’i,erkeklerin %25’i,gebe kadınların %52’si anemiktir.O zaman ‘Demir yetersizliği anemisi nedir?’sorusunun cevabına bir bakalım.Vücutta yeteri kadar demir olmadığı zaman demir eksikliği anemisi görülür.Bu tip anemide,kan hücrelerinin sayısı azalır,hemoglobin miktarı düşer.Demir deposu kalmadığı için serumdaki ferritin azalır.Yetişkin kimselerin günlük demir gereksinimleri,vücuttan kaybolan demir kadardır.Bu miktar ortalama günde 0.9 mg olarak hesaplanmıştır.Normal bir diyetteki demirin %10 ‘unun emildiği düşünülürse,günlük alınması gerekli demir miktarı 9 mg’dır.Bebek önemli miktarda demir deposu ve yüksek hemoglobin düzeyine sahip olarak doğar.4-6 aylık dönemde hemoglobin düzeyi normale döner ve dışarıdan demir kullanımı başlar.İlk 6 ay anne sütüyle beslenen bebek bu kaynaktan günde 0.27 mg demir sağlar.6 aydan sonra demir depoları azaldığı için 7-12 aylık bebeklere günlük 11 mg demir önerilmiştir.Aneminin en önemli nedenleri;diyetin demir içeriğinin yetersiz olması,demirin emilimi ve taşınmasıyla ilgili kronik hastalıklar,gebelik gibi özel durumlarda gereksinimin artması,sık doğumlar ve düşüklerdir.Anemiden korunmak için; yeterli ve dengeli beslenilmeli, demirden zengin olan besinler tüketilmelidir.Her öğünde C vitamininden zengin olan sebze, meyve ve taze sıkılmış meyve sularının tüketilmesi demir emilimini arttırmaktadır. Özellikle nohut, mercimek ve kuru fasulye gibi demir içeriği zengin besinlerin bol salata yada meyve ile tüketilmesi onların besin değerini arttırır. Demir emilimini engellediği için yemek sırasında ve yemekten hemen sonra çay ya da kahve içilmemeli, çok isteniyorsa yemekten iki saat sonra açık ve limonlu olarak günde iki bardağı geçmeyecek şekilde çay içilebilir.
Et,yumurta,kurubaklagil,meyve-sebze,pekmez,tahin,fındık fıstık demirden zengin besinlerdir.
Vücudun çeşitli dokularında çok miktarda demir birikmesi gözükebilir.Demir birikmesi,karaciğer sirozu,pankreas bozuklukları,doğum öncesi dölün sağlığında bozukluklar ve bazı hormonal bozuklukları ortaya çıkarmaktadır.Vücutta demir birikmesinin daha çok kalıtımsal olduğu sanılmaktadır.Bunun yanında sürekli olarak aşırı miktarda demir alımının da hastalıkla ilgisi olduğu ileri sürülmektedir.Özellikle gebelikte gereğinden çok demir hapı alınması sakıncalı olabilir.
SAĞLICAKLA KALIN
Büşra KART
