TARÇIN
Tarçın; eski adıyla Cinnamomum insanlık tarihinin eski roma, yunan ve Çin tarihine kadar uzanan en eski baharatlarından birdir.Ülkemizin iklim koşulları uygun olmadığı için Türkiye de yetişmemektedir.Piyasada 2 tip tarçın vardır.Seylan ve Çin Tarçını.Ülkemizde genellikle kıvrık çubuklar seklinde Seylan Tarçını kullanılmaktadır. Tarçın baharatı, ağacın dal ve gövde kısmının dış kabuklarının soyulduktan sonra iç kabuğun kurutulup öğütülmesiyle elde edilir.
TARÇININ BİLEŞENİ: Tarçının başlıca bileşeni uçucu bir yağ asidi olan sinnamik aldehit’tir. Ayrıca yüksek oranda kalsiyum,magnezyum,potasyum,demir,lif kaynağıdır. İçerisindeki bazı antioksidan maddeler sayesinde kandaki hücrelerin pıhtılaşmasını önlemektedir. Kimyasal yapısı metilhidroksikalkon polimeri olan bir bileşik insülinin hücrelere bağlanmasını sağlar.
DİYABETTE TARÇIN KULLANIMI: Tarçın kan şekerini düşürücü özelliği vardır. Bu özellik 5 farklı şekilde kan şekerini düşürmektedir.
1) İçerisindeki bazı bileşikler glykosiltrasferaz enzimini aktif eder. Bu bileşik hücrelerin insüline karşı olan hassasiyeti arttırmaktadır. Bunun yanında fazla kan glikozu varlığında insülini inhibe ederek glikozun karaciğerde glikojen formunda depolanmasında yardımcı olur.
2) Şeker metabolizmasını 20 kat hızlandırarak hücrelerde kullanılacak olan glikoz hücrelere fazla olan glikoz ise karaciğerde glikojen formuna dönüşümü hızlanır.
3) Yüksek lif kaynağı olan tarçın mide boşalmasını yavaşlatarak ani şeker yükselmesini engeller ve insülin hormonun düzgün ve iyi bir şekilde çalışmasını sağlar.
4) Tarçının içerisindeki bazı bileşikler insülin hormonun yapısına benzer. Vücutta insülin hormonu gibi davranarak kan şekerini düşürmektedir.
5) Tarçının içerisindeki polifenoler çok güçlü antioksidantlardır. Oksitlenme şeker hastalarında önemli problemlerden biridir. Bu bileşikler oksitlenmeyi engelleyerek damar yapısının korunmasını sağlamaktadır.
Fakat diyabetli hastalar tarçını bir ilaç olarak görmemelidirler. Kan şekerinin düşmesine yardımcı takviye olarak özellikle çin tarçını çay, tatlı ve yemeklerde toz olarak kullanılmalıdır.
KOLESTROLDE TARÇIN KULLANIMI: Günümüzde obeziteyle beraber diyabet ve yüksek kolestrol sıklıkla görülen hastalıklardandır. Yüksek kolestrol insülin hassasiyetini etkileyerek kan şekeri kontrolünü engellemektedir. Ayrıca kan yağları yani trigliseriti yüksek olan diyabet hastaları da kan şekerini kontrol altına alması zordur. Düşük yağlı ve özellikle hayvansal yağlardan fakir bir diyet ile haftanın birkaç günü kabuk tarçın çayı kolestrol ve trigliseriterin düşmesine yardımcı olur.
MİDE HASTALIKLARINDA TARÇIN KULLANIMI: Helikobakteri Pilori ; mide ve duodenumun çeşitli alanlara yerleşerek burada duodenum ülseri , mide ülseri ve mide kanserine kadar uzanan hastalığa neden olmaktadır. Tarçının içerisindeki bazı bileşikler bu bakterinin yok olmasında önemli rol almaktadır.
BAL VE TARÇININ FAYDALARI: Bal ve tarçının bir arda kullanımıyla birçok hastalığa iyi geldiği hakkında birçok çalışma yapılmıştır. Balın birçok hastalıkta yan etkisi olmadan doğru dozlarda kullanıldığı zaman tedavilere destekleyici olduğuna dair birçok çalışma vardır. Örneğin; balın tatlı olmasına karşın gerekli dozlarda alındığı takdirde diyabetli hastalarda bir risk teşkil etmediği gözlenmektedir. Yapılan bazı araştırmalarda bal ve tarçın karışımının aşağıda verilen hastalıkları tedavi ettiği söylenmektedir.
1) Artrit
2) Bağışıklık Sistemi
3) Diş Ağrısı
4) Hazımsızlık ve Grip
5) İdrar Kesesi Enfeksiyonları
6) Kanser
7) Kalp Hastalıkları
8) Kısırlık
9) Kolesterol
10) Mide Ağrıları ve Gaz
11) Saç Dökülmesi
12) Sivilce ve Deri
13) Soğuk Algınlığı
14) Yaşlılık
15) Yorgunluk
16) Zayıflama
TARÇININ BİLİNEN BAZI YAN ETKİLERİ: Tarçın kullanımı güvenli, yan etkisi olmadığı bilinen baharatlardandır. Fakat her baharat gibi aşırı tüketimde bazı yan etkileri olabili. Diyabetik hastalarda antidiyabetik ilaçlarla beraber aşırı tüketiminde olması gereken kan şekerinin altına düşerek hipoglisemiye neden olabilir. Ayrıca çin tarçını içerisinde bulunan bileşiklerin karaciğeri zorladığı hakkında bazı araştırmalar vardır bu yüzden düzenli tarçın çayı kullanımından önce doktora danışılmalıdır.
DİYETİMİZDE TARÇIN KULLANIMI: Tarçın; toz ve kabuk tarçın şeklinde tüketilebildiği gibi besin takviyesi olarak da kullanılmaktadır. Tarçını tatlılarınızda, yemeklerinizde kullanabildiğiniz gibi çay olarak da kış aylarında tüketebilirsiniz. Yenen ağır ve yağlı yemeklerden sonra mide boşalmasını hızlandıran ve hazımsızlığı giderme etkisi olan tarçın çayını güvenle diyetinize ekleyebilirsiniz.
Kış aylarında sıklıkla tercih edilen vücudu enfeksiyonlara karşı korucu aynı zamanda kilo vermeye yardımcı olduğu düşünülen ballı tarçınlı çay tarifini sizlerle paylaşmak isterim.
Ballı tarçınlı kış çayı :
Malzemeler:
– Yarım kabuk tarçın yada yarın çay kaşığı toz tarçın
– 1 Çay kaşığı organik bal
Yapılışı: 1 Büyük su bardağı suyu kaynatın ve içerisine tarçınınızı ilave edin 20 dk demlenmesi için bekleyin. Demlenme sırasında bardağınızın azgını kapatmanızda fayda var. Demlenme bittikten sonra içerisine balınızı ilave edin . Çayınız tüketime hazır. Bu çayı sabah kahvaltıdan önce ve geceleri yatmadan önce günde 2 defa tüketebilirsiniz.
Öğr. Dyt. Hilal ERDEM
Doğu Akdeniz Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü
