COUMADİN DİYETİ
Besin- İlaç Etkileşimi
Beslenme durumu ve besinler ilaçların farmakolojik etkilerini değiştirebilen en önemli etmenlerden biri olarak kabul edilmektedir. Diğer yönden ilaçlar da bunu kullanan bireylerin beslenme durumunu etkileyerek organizmanın tedaviye cevabının değişmesine neden olabilmektedir. Beslenme durumu ile ilaçlar arasındaki bu tür karşılıklı etkileşimlerin bilinmesi bireyin beslenme programının düzenlenmesine, ilaç dozunun belirlenmesine; ilaçlara karşıt reaksiyonların azaltılmasına yardımcı olmakta, ilaçların tedavide kullanımına daha doğru bir yaklaşım sağlamaktadır.
Warfarin (Coumadin) Nedir?
Warfarin sodyum pıhtılaşmayı önleyen (antikoagülan) bir ilaçtır. Pıhtı oluşmasını ve oluşan pıhtının büyümesini engeller . Ancak daha önceden oluşmuş pıhtıları eritmez.
Warfarin ağızdan alındıktan sonra ince bağırsaktan emilir, karaciğerde ve böbreklerde işlenir. Karaciğerde K vitaminine bağımlı pıhtılaşma faktörlerinin yapımını engeller, kanın pıhtılaşması gecikir.
Kimler Warfarin kullanamaz?
- Kanama eğilimi olan hastalar (trombosit sayı ve fonksiyon bozuklukları, hemofililer gibi),
- Yakın zamanda mide-barsak kanaması geçirenler,
- Çok kısa bir zaman önce ameliyat olanlar,
- Kontrolsüz hipertansiyonu olanlar,
- Anevrizma saptanan kişilerde Warfarin kullanılamaz.
Warfarin ve Egzersiz
- Coumadin kullanırken kanama riski olan etkinliklerin ve boks, karate gibi sporların yapılması sakıncalıdır.
- Kanama riski olmayan etkinliklerin yapılmasında sakınca yoktur.
ANTİKOAGÜLAN KULLANAN HASTALARDA BESLENME
Warfarin ve K Vitamini
- Damardaki kanın pıhtılaşmasını önlemek amacıyla kullanılan anti-koagülan ilaçlar (coumadin, vb)ile beslenmenizde kullandığınız K vitamininden zengin sebze ve meyveler arasında önemli bir etkileşim vardır.
- K vitamini, pıhtılaşma faktörlerini aktive etmekte, böylece kanın pıhtılaşmasına neden olmaktadır. Beslenmenizde K vitamini içeriğinin yüksek veya düzensiz olması kullandığınız ilacın pıhtılaşma zamanına olan etkisine engel olacaktır.
- K vitamini içeren gıdaların diyetten tamamen çıkarılması mümkün değildir. Yüksek dozda K vitamini içeren gıdaların günlük miktarını azaltmak faydalı olacaktır. Ancak beslenme şemanızda günlük K vitamini miktarınızı sabit tutabilirseniz, gıdaların Warfarin dozunu etkilemesini engelleyebilirsiniz.
- Lahana, Brüksel lahanası, Kara lahana, Brocoli, Pazı, Ispanak, Semizotu, Maydanoz, Dereotu, Tere, Roka, Taze Hardal, Şalgam, Kıvırcık, Marulun yeşil kısımlarını ve Asma yaprağı, yemeyiniz.
- Yeşil yapraklı sebzeler ve ikinci derecede K vitamininden zengin olan bezelye, kırmızı lahana ve taze fasulye dışında kalan sebzeler (Havuç, domates, salatalık ve soğan) çiğ ve yağsız tüketildiklerinde serbest olarak yenebilirler.
- Yüksek miktarda K vitamini içeriğinden dolayı ω-3 yağ asidi içeren balık yağı tabletlerini kullanmayınız.
- Tahıl tohumları (buğday, arpa, yulaf, vb), kök yumru sebzeler (patates, yer elması, kereviz, vb), meyvelerin etli kısımları ve meyve suları K vitamininden fakirdir, serbest yenebilir.
- Meyvelerden avokado ve kiraz tüketilmemelidir.
- Kan sulandırıcı etkisinden dolayı Acı biber kullanmayınız.
- Kırmızıbiber, papatya, melek otu, solucan otu, sarımsak, keten tohumu, zencefil, yeşil çay, atkestanesi, tekesakalı, kavak tomurcuğu, zerdeçal, aslankuyruğu gibi bitikiler coumadin gibi antikoagülan ilaçların etkisini artırıp kanamaya neden olabilirler.
- Coenzim Q10, Ginseng, Gingko biloba, Zencefil, Sarımsak tableti gibi beslenme destek ürünlerini kullanmayınız.
- Yoğurt ve kefir, barsakta K vitamini yapımını arttıran bakterileri içerdiğinden fazla miktarda yemeyiniz.
- E, A ve C vitaminlerinin oral antikoagülan kullanan hastalardaki güvenilir dozları henüz belirlenmediğinden günlük tavsiye edilen miktarlardan daha yüksek E, A,C vitamini içeren tabletleri kullanmayınız.
Sonuç olarak warfarin tedavisi sırasında hastaların beslenme rejimine dikkat edilmelidir. Bu grup hastaların eğitimi mutlaka sağlanmalı, olası ilaç-gıda etkileşimi konusunda bilgi sahibi edilmelidir. Bu hastalara, diyetisyenler tarafından örnek gıda tabloları hazırlanmalıdır.
Yazar : Eda KANDEĞER
Kaynaklar ;
-
Göz, Mustafa. "Warfarin-food interaction: a case report and review of the literature." Turkish Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery 14.4 (2006): 320-324.
Türk Kardiyoloji Derneği (https://www.tkd.org.tr/kardiyobil/hasta-kilavuzlari /pihti-onler-ilac-kulananlar-icin-kilavuz)
-
Türk Hematoloji Derneği (http://www.thd.org.tr/THD_Halk/?sayfa=kkr)
-
ELMACIOĞLU, Funda. "Besin-İlaç Etkileşimleri." Turkiye Klinikleri Journal of Internal Medical Sciences 3.31 (2007): 108-120.