BYETTA
- Etkin madde: Eksenatid
BYETTA, Tip 2 şeker hastalığı (diabetes mellitus) olan yetişkinlerde kan şekeri kontrolünü sağlamak için enjekte edilerek kullanılan bir ilaçtır. Sizde şeker hastalığı (diyabet) olmasının sebebi, vücudun kanınızdaki şeker düzeyini kontrol etmek için yeterli insülin salgılayamaması veya vücudunuzun insülini düzgün olarak kullanamamasıdır. BYETTA, kan şekeriniz yükseldiğinde vücudunuzun insülin üretimini artırmasına yardımcı olur. BYETTA insülin tedavisi gerektiren şeker hastalarında insülinin yerini alacak bir ilaç değildir.
Etki mekanizması tam olarak bilinmemekle birlikte, midenin boşalmasını geciktirerek ve erken tokluk hissini sağlayarak etki gösteren bir ilactır.
BYETTA’nın yiyecek ve içecek ile kullanılması
BYETTA’yı öğünlerden önceki 60 dakika (1 saat) içinde herhangi bir zamanda kullanınız. BYETTA’yı yemek sonrası kullanmayınız.
İSTENMEYEN YAN ETKİLERİ
Çok yaygın (>1/10):
- Mide bulantısı (bulantı, BYETTA’ya ilk başlarken en sık görülen yan etkidir. Fakat zamanla çoğu hastada azalır.)
- Kusma
- İshal
- Kan şekerinde düşüklük (hipoglisemi)
- Sülfonilüre grubu bir ilaç ile birlikte kullanıldığında kan şekeri düşüklüğü
BYETTA sülfonilüre içeren bir ilaçla birlikte kullanıldığında, kan şekerinde düşüklük (genellikle hafiften orta dereceye kadar değişen hipoglisemi) çok sık meydana gelir. BYETTA kullanırken sülfonilüre dozunun azaltılması gerekmektedir. Kan şekerinde düşüklük baş ağrısı, uyuşukluk, zayıflık, baş dönmesi, kafa karışıklığı, açlık, kalp atışında hızlanma, terleme ve gergin hissetme kan şekerinde düşüklüğün belirti ve bulgularıdır.
Yaygın (≥1/100 ile <1/10):
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Gerginlik hissi
- Mide bölgesinde ağrı
- Karında şişkinlik
- Hazımsızlık
- Aşırı terleme
- Enerji ve güç kaybı
- Mide ekşimesi
- Enjeksiyon yeri reaksiyonları (kızarıklık)
- Kilo kaybı
- İştahta azalma
BYETTA iştahınızı, yediğiniz yiyecek miktarını ve kilonuzu azaltabilir. Eğer çok hızlı kilo veriyorsanız (haftada 1.5 kg dan fazla) bu durumu doktorunuza bildiriniz.
BYETTA günde 2 kez 10 mikrogram dozda kullanan hastaların %45-51’inde ilk 8 haftada bulantı görüldüğü bildirilmiştir. Kusma ise, ilk 8 haftada hastaların %12–17.4’unde görülmektedir. Takiben bulantı azalır; ancak bulantının 10 mikrogramlık formu kullanan hastaların %2.82’sinde, kusmanın %3.2’sinde ve diyarenin %2.35’inde devam ettiği bildirilmiştir. İlacı bu nedenle bırakmak isteyen hastaların oranı %3-9 olarak verilmektedir.
SONUÇLAR:
Tokluk ve Açlık Glikoz Düzeylerine Etkisi
BYETTA’nın deri altına uygulanmasından sonra tokluk glikoz düzeylerini azaltmaktadır. İlacın uygulanmasını takiben anında bir insülin salınımı gözlenir ve kan glikoz düzeyleri plasebo ile karşılaştırıldığında belirgin şekilde birinci saatin sonunda azalır.
BYETTA ve Serum İnsülin Düzeyleri
BYETTA alımından sonra geçen ilk 3 saatte serum insulin düzeylerinin belirgin şekilde yükseldiği gösterilmiştir.
BYETTA ve Glikozillenmiş Hemoglobin
Bilindiği gibi HbA1c Hemoglobinin(Hb) yüksek derecede glikoza maruziyeti sonucu oluşan bir glikoproteindir. Hb’nin glikozillenmesindeki artış kalp damar hastalıkları ve en önemlisi diyabet ile ilişkilendirilmektedir. Diyabet hastalarında HbA1c’nin takibi hastalığın seyrinin belirlenmesi açısından oldukca önemlidir. Yapılan calışmalarda, BYETTA’nın HbA1c düzeylerini azalttığı belirtilmiştir.
Üç büyük klinik calışmada toplam 974 hastanın 217’si 3 yıllık günde iki kez BYETTA 10 mg tedavisini tamamlamış ve bu hastaların hepsinde HbA1c düzeylerinde belirgin bir azalma saptanmıştır.
Kilo ve glisemik kontrol arasındaki yakın ilişki dikkate alındığında, BYETTA kullanan 314 kilolu hastada % 0.7-1.7 arasında VKİ’deki azalma ile orantılı olarak düşüş gösterir.
BYETTA ve Lipid Profili
Buse ve ark.’nın yaptığı çalışmaya katılan hastaların lipid profilleri incelenmiş ve BYETTA kullanan hastaların kötü kolesterolünde düşüşler gözlenmiştir. Bir diğer çalışmada ise, BYETTA’nın 3.5 yıl boyunca lipid profili uzerine etkileri incelenmiş ve bu süre sonunda ilacın trigliserit miktarını %12, total kolesterol miktarını %5 ve LDL kolesterol miktarını %24 azalttığı belirlenmiştir.
BYETTA ve Obezite
BYETTA mide boşalma zamanını geciktirmesi ile tokluk kan glikoz düzeyini dengelemeye yardımcı olur. Aynı zamanda açlığı baskıladığı için kilo kaybı sağlar. AMIGO adlı çalışmada 30 hafta boyunca BYETTA ve metformin, BYETTA ve sülfonilüreler ve her iki terapinin kombinasyonu ile belirgin kilo kaybı sağlanmıştır. İnsulin kullanan hastalarda ilk vücut ağırlığına göre belirgin bir ağırlık artışı gözlenirken, BYETTA kullanan hastalarda bu gruba göre belirgin bir düşüş (p<0.001) izlenmiştir. Vücut ağırlığındaki azalma bulantı gözlenmeyen hastalarda 1.9 kg olarak belirlenmişken, bulantı görülen hastalarda 2.3 kg’lık bir azalma görülmüştür.
BYETTA ve Pankreatit
BYETTA pankreatit oluşturma risk oranı ilacı kullanan 1000 hastada 0.34-0.44 arası olarak verilmiştir. İlacın pankreatit riskini 2.83 kat (%95 güven aralığı 2.61 – 3.06) artırdığı belirtilmiştir. Ancak tip 2 diyabetin de pankreatit riskini 3-4 kat artıran önemli bir faktor olduğu unutulmamalıdır. Diğer taraftan, tip 2 diyabet ile beraber görülen obezitenin de ilacın kullanımıyla ortaya çıkabilecek pankreatitin ciddiyetini ve mortalite oranını artırabileceği bildirilmektedir. Amerikan Gıda ve İlac Dairesi (FDA)’ne bugune dek ilacı kullanan hastalarda 30 akut pankreatit ve 6 hemorajik ve nekrotik pankreatit vakası bildirilmiştir. 2009 yılında yapılan bir calışmada, BYETTA veya sitaglipin kullanan hastalarda gelişebilecek pankreatit riski metformin ve gliburid kullanan hastalarla karşılaştırılmış ve iki grup arasında bir fark bulunmamıştır.
Her ne kadar BYETTA ve pankreatit arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar devam etse de, riskin genel diyabetik popülasyondan daha büyük olmadığı belirtilmektedir.
