Anne sütü ve yumurta tüm besinler içerisinde en kaliteli proteine sahiptir.
Yeterli ve dengeli beslenmede özelikle mental ve fiziki yönden hızlı bir büyüme ve gelişme döneminde olan çocukların protein tüketimlerinin en az yarısını hayvansal kaynaklı olması gerekir. Bu nedenle örnek protein olan yumurtaya gereken önem verilmelidir.
Bir yumurtada ortalama 6 gram kadar yağ ,çok az da karbonhidrat vardır. A vitamini ve bazı B vitaminleri açısından da zengin bir besin maddesi olan yumurtada Demir , Fosfor, Magnezyum ve Sodyum mineralleri de bulunur.
Yumurtanın sarısında ki A vitamini ,kemik gelişimi ve sağlıklı dişler için gereklidir. Vucut hücrelerinin gelişmesine yardımcı olur . D vitamini ise , insan vucudunda kalsiyum kulanılmasına yardımı olur.
Yumurta sarısı D vitamini sağlayan birkaç besinden biridir ve güneş ışınlarından yeterince faydalanıldığı takdirde yumurta özelikle çocuklarda D vitamini eksikliği bağlı kemik bozukluğu oluşmasını engeller.
Yumurta E vitamini yönünden de oldukça zengindir. E vitamini oksidasyonu önler , ve vucudumuzu zararlı maddelere karşı korur . Ayrıca yumurta da bulunan kolin , beyin fonksiyonların yerine getirilmesinde önemli rol oynar.
Mineral olarakta, Demir ve çinko gibi sağlığımız açısından çok önemli olan mineralleri de içermektedir. Demir, kan yapımı için gereklidir. Demir yetersiz alındığında anemi (kansızlık) oluşur.
Yumurtada ki çinko minerali de özelikle büyüme – gelişme ve bağışıklık sisteminde rolü olduğu için önemlidir.
Yumurtanın sarısı mı beyazı mı?
Yumurta sarısı akına oranla daha fazla yağ , protein ve demir içeriyor. Bu nedenle beslenme problemi olanlara ,kansızlık sorunu yaşayanlara yumurta sarısı yemeleri öneriliyor.
Peki en önemli sorulardan olan;
Yumurta kolesterolü artırır mı?
1 Adet yumurtanın beyazında kolesterol ve yağ yoktur, ancak sarısında 213 mg kolesterol bulunur. Besinlerde yüksek kolesterolün kan kolesterolünde direkt artışa neden olduğu düşünülmüş ve bu nedenle yumurta tüm diyetlerden uzak tutulmuş ve az tüketilmiştir.
Yumurta da kolesterol yüksek olmasına ,kalite olarak iyi olması ve içeridiği doymuş yağ asitin de düşük olması ayrıca içinde lesitin ( beyin işlevlerinin iyileşmesinde faydalıdır.) de içerdiğinden kolesterol etkisi yağlı et ve süt ürünlerin de daha düşüktür.
Yumurta tüketimi ;
Yumurtayı sebzelerle ve tahıllarla birlikte yerseniz kolesterol yükseltici etkisini azaltmış olursunuz . Bu nedenle et yemeyenler ya da diyet yapanlar beslenmelerinde et yerine yumurta tercih edebilirler . Özelikle çocuklar için de değerli bir besindir , sık tüketilmesi tavsiye edilir.
Yumurtanın günde aşırı bir şekilde tüketilmesi bir damar iç tabakasında kalınlaşma olan kalp hastalığı ateroskleroz a sebep olmakta ve buna da en çok yumurtanın sarısı yol açmaktadır.
Yumurtanın taze olup olmadığını nasıl anlarız ?
Yumurta normalde 14 gün boyunca tazeliğini korur. Yumurta durdukça içinde ki sıvı kayba uğradığı için hafifler. Suya daldırılan yumurta taze ise dibe çöker. Eğer suyun yüzüne doğru çıkıyorsa bayat ve kırıldığında akı ve sarısı dağılıyorsa bayattır.
Yumurta ayrıca zayıflama diyetlerinde çok önem kazanıyor . Yumurtayı hem sabah hem öğle hem de akşam yemeklerin de pratik bir şekilde kulanabiliyoruz. Hem ekonomik hem de lezzetli olduğunda dolayı tercih ederiz.
İçerdiği proteinden dolayı tok tutma özeliği de bulunur.
Yumurta mutlaka öğünlerde yer almalı ve özelikle gereksinim artığı dönemlerde emzirme , gebelik ve bebeklik dönemlerinde muhakkak beslenmenin olmazsa olmazıdır.
MELİSA KARA J
Sanko Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü