Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, “tüketiciyi en üst düzeyde korumak ve haksız rekabeti önlemek için son tüketiciye ve toplu tüketim yerlerine arz edilen gıdalardaki beslenme ve sağlık beyanlarına ilişkin kuralları” Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmelik Taslağı’nı görüşe açtı.
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü web sayfasında görüşe açılan Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmelik Taslağı’na ilişkin görüşler, 25 Ocak 2016 tarihine kadar toplanacak.
Yönetmelik; tüketiciyi en üst düzeyde korumak ve haksız rekabeti önlemek için son tüketiciye ve toplu tüketim yerlerine arz edilen gıdalardaki beslenme ve sağlık beyanlarına ilişkin kuralları belirlemek amacıyla hazırlandı.
Son tüketiciye ve toplu tüketim yerlerine arz edilen gıda hakkında bilgilendirme mevzuatı kapsamında kullanılan beslenme beyanı ve sağlık beyanlarına ilişkin kuralları kapsayan Yönetmelik Taslağında Beslenme Beyanı; “Bir gıdanın içerdiği enerji, besin öğeleri veya diğer öğeleri nedeniyle beslenme yönünden aşağıda belirtilen yararlı özelliklere sahip olduğunu belirten, ileri süren veya ima eden herhangi bir mesajı” şeklinde tanımlanıyor.
Beslenme Beyanı, Enerji için “Sağlar, Azalan veya artan oranda sağlar, Sağlamaz”; Besin öğeleri ve/veya diğer öğeler için “İçerir, Azalan veya artan oranlarda içerir, İçermez” şeklinde yapılacak.
Yönetmelikte, “Hastalık riskinin azaltılmasına ilişkin beyan: Herhangi bir gıda grubunun, gıdanın ya da gıda bileşeninin tüketiminin, insan hastalığına neden olan risk faktörünü önemli ölçüde azalttığını belirten, ileri süren veya ima eden herhangi bir sağlık beyanını”; “Sağlık beyanı: Herhangi bir gıda grubunun, gıdanın veya gıdanın bileşiminde bulunan öğelerin sağlıkla ilişkisini belirten, ileri süren veya ima eden beyanı” olarak tanımlanıyor.
Yönetmelik kapsamına giren konularda bilimsel değerlendirmeyi yapmak üzere Risk Değerlendirme Komite ve Komisyonlarının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde Bakanlık tarafından bir Bilimsel Komisyon oluşturulacak.
Yönetmeliğe göre, Beslenme ve sağlık beyanları, Yönetmelik hükümlerine uymak kaydıyla, piyasaya arz edilen gıdaların etiketi, tanıtımı ve reklâmında kullanılabilecek.
Beslenme ve sağlık beyanlarının kullanımı;
Belirsiz, yanlış veya yanıltıcı,
Diğer gıdaların beslenme yönünden yeterliliği veya güvenilirliği konusunda şüpheye neden olacak,
Belirli bir gıdanın aşırı tüketimini teşvik edecek;
Çeşitli ve dengeli beslenmenin, genelde besin öğelerini uygun miktarlarda sağlayamayacağını belirtecek, ileri sürecek veya ima edecek şekilde olamayacak.
Çeşitli ve dengeli beslenme ile yeterli miktarda sağlanamayan besin öğeleri ile ilgili istisnalar, bu istisnaların başvurularına ilişkin koşullar da dahil olmak üzere Bakanlık tarafından belirlenecek.
Tüketicide endişeye neden olabilecek biçimde; yazılı, resimli, grafik veya sembolik gösterimler vasıtasıyla vücut fonksiyonlarındaki değişiklere atıfta bulunacak şekilde beyanda bulunulamayacak.
Bir gıdanın etiketlenmesinde, sunumunda veya reklamında yer alan ve bir beslenme veya sağlık beyanı olarak yorumlanabilecek ticari marka veya özel isim, Yönetmelikte yer alan ilgili beslenme veya sağlık beyanı koşullarının karşılanması ve ilgili beyanın da yapılması şartıyla kullanılabilecek. İstisna olarak; bir gıda veya içecek grubunun bir özelliğini belirtmek için geleneksel olarak kullanılan ve insan sağlığı üzerine bir etkiyi ima eden genel tanımlayıcılar (adlandırmalar) için ilgili gıda işletmecisinin başvurusu üzerine Bakanlık tarafından değerlendirme yapılabilecek.
Gıdanın etiketi, tanıtımı veya reklâmında sağlık beyanı yapılabilmesi için gıdanın besin öğesi profili açısından aşağıdaki koşullardan en az ikisine bir arada sahip olması zorunlu olacak:
Bileşiminde en fazla 100 mg/100 kcal sodyum bulunan,
İçerdiği enerjinin en fazla %10’u doymuş yağ asitlerinden gelen,
İçerdiği enerjinin en fazla %10’u ilave şekerden gelen,
Doğal olarak bileşiminde en az 55 mg/100 kcal kalsiyum bulunan.
Beslenme ve sağlık beyanları, genel kabul görmüş bilimsel kanıtlara dayanacak ve bunlarla doğrulanacak. Beslenme veya sağlık beyanı yapan gıda işletmecisi, yaptığı beyanın Yönetmeliğe uygunluğunu kanıtlamak zorunda olacak.
Markaya özgü olmayan (jenerik reklam), gıdaya ilişkin genel reklam/tanıtımlar hariç olmak üzere, beslenme veya sağlık beyanı yapılan ürünlerde beslenme bildirimi zorunlu olacak.
Bir gıda, beslenme beyanı yapabilme koşullarını doğal bileşiminde bulunan bir besin öğesi veya diğer öğe ile karşılıyorsa, beslenme beyanının önüne “doğal olarak/doğal” ibaresi eklenebilecek.
Karşılaştırmalı Beyanlar
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla karşılaştırmalı beyan, ürün çeşitliliği de dikkate alınarak sadece aynı gruptaki aynı ürün adına sahip gıdalar arasında yapılabilecek. Gıdada bulunan bir besin öğesinin miktarındaki ve/veya gıdanın enerji değerindeki fark belirtilecek ve karşılaştırmalı beyan aynı miktardaki gıda için yapılacak.
Karşılaştırmalı beslenme beyanları, söz konusu gıdayı, diğer markalara ait gıdalar da dâhil olmak üzere, beyan bulundurmalarına izin verecek bir bileşime sahip olmayan aynı türdeki gıdalarla karşılaştıracak şekilde yapılacak.
Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren gıda işletmecileri, 1/7/2018 tarihine kadar Yönetmelik hükümlerine uymak zorunda olacaklar.
Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce tescillenmiş ancak Yönetmelik ile Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğine uygun olmayan ticari marka veya marka ismi bulunduran ürünler 31/12/2019 tarihine kadar piyasada bulunabilecek.
Yönetmeliğin; Bilimsel Komisyona atıf yapan maddeleri 1/1/2017 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
kaynak:http://www.gidahatti.com/haber/gida/beslenme-ve-saglik-beyanlarina-duzenleme-geliyor/
